با اولین ترانزیستور چوبی جهان آشنا شوید

چندی پیش، پژوهشگران دانشگاه لینشوپینگ و موسسه سلطنتی فناوری KTH از ساخت نخستین ترانزیستور چوبی دنیا خبر داده بودند. ترانزیستور چوبی آن‌ها کاری پژوهشی/آزمایشگاهی است، اما کار می‌کند و ممکن است در آینده برای چنین ترانزیستورهایی نیز کاربردهایی تعریف شود.

ترانزیستورها تقریبا صد سال پیش اختراع شدند. عده‌ای ترانزیستور ‌را به‌سبب اهمیت‌اش با اختراعاتی مثل تلفن، لامپ برق یا دوچرخه برابر می‌دانند. ترانزیستورها امروزه جزء ضروری دستگاه‌های الکترونیکی هستند. آن‌ها اکنون در مقیاس نانومتر ساخته می‌شوند و لذا می‌توان میلیاردها عدد از آن‌ها را درون پردازنده‌‌ای در ابعاد تنها چندسانتی‌متر مربع جای داد. ترانزیستور را می‌توان به کلید برق تشبیه کرد که به کمک اجزای خود، جریان برق را قطع و وصل یا به عبارتی، تنظیم می‌کند.

«ایزاک انگکویست»، دانشیار ارشد آزمایشگاه الکترونیکِ آلی (ارگانیک) دانشگاه لینشوپینگ می‌گوید، ترانزیستور چوبی آن‌ها کُند و حجیم است اما کار می‌کند و ظرفیت رشد زیادی دارد.

در تلاش‌های پیشین، ترانزیستورهای چوبی فقط می‌توانستند انتقال یون را تنظیم کنند و وقتی یون‌ها تمام می‌شدند، ترانزیستور نیز از کار می‌افتاد. اما ترانزیستور چوبی محققان لینشوپینگ پیوسته کار می‌کند و بی‌آنکه خراب شود جریان برق را تنظیم می‌کند.

محققان برای ساخت ترانزیستورشان از چوب بالسا بهره بردند، زیرا در فناوری مربوطه، بافت چوب باید بی‌دانه و یکدست می‌بود. آن‌ها لیگنین¹ موجود در چوب را زدودند و فقط الیاف سلولزی بلند با مجراهای نگهدارنده‌ی لیگنین باقی ماندند که در حد خود، بسیار بزرگ بودند.

بزرگ بودن مجرای ترانزیستور مزبو مزیت است، زیرا در مقایسه با ترانزیستورهای آلیِ عادی می‌تواند جریان برق بسیار بیشتری را تحمل کند. برخورداری از چنین خاصیتی شاید در بعضی از کاربردهای خاص در آینده سودمند باشد.

انگکویست می‌گوید، آن‌ها هنگام ساخت ترانزیستور چوبی‌شان هیچ کاربرد خاصی را برایش متصور نبودند. آن‌ها این کار را انجام دادند چون می‌توانستند.

کار آن‌ها تحقیقی پایه‌ای است و ممکن بودن ساخت ترانزیستور چوبی را نشان می‌دهد. آن‌ها امیدوارند که ساخت ترانزیستور چوبی تحقیقات بیشتری را موجب شود و در آینده کاربردهایی برایش پیدا شود.

پی‌نوشت:

1. لیگنین نوعی پلیمر پیچیده است که در گیاهان دور سلولزها را فرامی‌گیرد.