آیا اپل می‌تواند صنعت گوشی‌های تاشو را نجات دهد؟

اگر تصور می‌کنید که اپل قرار است در سال آینده بازار گوشی‌های تاشو را متحول کند و به داد این صنعت برسد، احتمالاً باید در این پیش‌فرض تجدیدنظ کنید. جالب است بدانید که در سال ۲۰۲۳، اپل به‌عنوان دومین برند محبوب در حوزه گوشی‌های تاشو در ایالات متحده شناخته شد؛ آن هم در شرایطی که هیچ آیفون تاشویی در بازار حضور نداشت. این نتیجه، که در نظرسنجی مؤسسه‌ی Counterpoint Research به‌دست آمده بود، شاید بالاترین شکل از تحسین غیرمستقیم برای اپل باشد. شرکتی که به‌ندرت حاضر به پذیرش جایگاه دوم در بازارهای کلیدی خود به‌ویژه بازار داخلی آمریکا است.

این موفقیت غیرمنتظره برای اپل زمانی جالب‌تر می‌شود که بدانیم تا آن زمان، نه‌تنها هیچ آیفون تاشویی معرفی نشده بود، بلکه بر اساس گزارش‌های متعدد، عرضه‌ی اولین گوشی تاشوی اپل نیز حداقل تا یک سال آینده نیز بعید به نظر می‌رسد. بنابراین مرور آن داده‌های نسبتاً مبهم از آوریل ۲۰۲۳ در فروردین ۱۴۰۴، خالی از لطف نیست، چراکه می‌تواند همچنان تصویری روشن از وضعیت امروز بازار ارائه دهد. اما آیا واقعاً بازار گوشی‌های تاشو به قهرمان جدیدی مانند اپل نیاز دارد؟ پاسخ ممکن است منفی باشد.

واقعیت این است که این بخش از بازار، طی یک سال گذشته روزهای سختی را پشت سر گذاشته است. بر اساس آمارهای منتشرشده، در سه‌ماهه‌ی پایانی سال ۲۰۲۴، تعداد گوشی‌های تاشوی عرضه‌شده در جهان نسبت به مدت مشابه سال قبل با کاهش چشمگیر ۲۴ درصدی مواجه شد. این افت، نخستین نشانه‌های رکود در بازاری بود که زمانی یکی از پویاترین حوزه‌های فناوری محسوب می‌شد.

پیش‌بینی‌ها نیز چندان امیدوارکننده نیستند. برآوردها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۵، بازار گوشی‌های تاشو برای نخستین بار در تاریخ خود با کاهش رشد یا حتی انقباض مواجه خواهد شد؛ آن هم پس از رشد اندک و ناامیدکننده‌ای که در سال گذشته تجربه کرد. برخی، عدم حضور اپل را دلیل اصلی این وضعیت می‌دانند و گمان می‌کنند با ورود آیفون تاشو، ورق برمی‌گردد و این بازار دوباره رونق خواهد گرفت. اما چنین نگاهی، بیش از آنکه واقع‌گرایانه باشد، آرزومندانه است.

با توجه به سیاست‌های محافظه‌کارانه و محتاطانه‌ی اپل در توسعه‌ی محصولات جدید و ورود به دسته‌بندی‌های ناشناخته، احتمال اینکه "آیفون تاشو" تا سال ۲۰۲۶ به مرحله‌ی تولید انبوه و عرضه تجاری برسد، بسیار پایین است. این شرکت در حال حاضر اولویت‌های مهم‌تری پیش رو دارد: از جمله کنترل قیمت آیفون‌های معمولی، ایجاد تمایز برای آیفون 17 Air در برابر رقبا، و بهبود سری آیفون 18 بدون افزایش شدید قیمت.

با این حال، غیبت اپل به‌معنای بی‌قهرمان‌ماندن این بازار نیست.

در حال حاضر برندهای متعددی در حال ارائه گوشی‌های تاشوی باکیفیت و قدرتمند هستند. برای نمونه، سامسونگ با سری گلکسی زد فولد و زد فلیپ، همچنان پیشگام نوآوری در این حوزه است. هواوی نیز با طراحی‌های خلاقانه‌ و سخت‌افزاری قدرتمند، سهم قابل توجهی از بازار چین و برخی کشورهای دیگر را در اختیار دارد. موتورولا نیز با مدل‌های زیبای رِیزِر، نشان داده که در طراحی و تجربه کاربری حرفی برای گفتن دارد. گوگل، اوپو و ویوو هم هر یک با رویکردهای خاص خود، بر تنوع بازار افزوده‌اند.

در شرایط کنونی، آنچه بازار گوشی‌های تاشو به آن نیاز دارد، نه صرفاً ورود یک برند جدید، بلکه تمرکز بر چند مؤلفه کلیدی است: نوآوری مداوم از سوی سامسونگ، دسترسی جهانی بهتر به مدل‌های هواوی، تبلیغات گسترده‌تر برای دستگاه‌های ممتاز موتورولا، و البته کاهش قیمت‌ها برای دستیابی به مشتریان بیشتر.

ممکن است با وجود همه این تلاش‌ها، اپل همچنان در ذهن بسیاری از کاربران آمریکایی (و دیگر کشورهای مشابه) به‌عنوان برند محبوب گوشی‌های تاشو باقی بماند، حتی بدون داشتن یک محصول واقعی در این رده. اما در عین حال، اگر برندهایی مانند سامسونگ، موتورولا، گوگل، اوپو و ویوو بتوانند تجربه‌ای قابل اطمینان، خلاقانه و مقرون‌به‌صرفه ارائه دهند، می‌توان انتظار داشت که کاربران وفادار اندروید، بیش از گذشته به گوشی‌های تاشو روی بیاورند و این بازار را دوباره به مسیر رشد بازگردانند.

آنچه اپل در حال توسعه آن است، الزاماً همان چیزی نیست که بازار واقعاً به آن نیاز دارد

آیا تا به حال به گوشی‌هایی مانند گلکسی زد فولد 6 یا پیکسل 9 پرو فولد نگاه کرده‌اید و آرزو کرده‌اید که ای‌کاش نمونه‌ای مشابه اما به‌مراتب گران‌تر از آن‌ها در بازار وجود داشت؟ آن هم نه فقط کمی گران‌تر، بلکه بسیار گران‌تر؟ اگر پاسخ منفی است، احتمالاً آیفون تاشوی نسل اول نیز برای اغلب کاربران انتخاب مناسبی نخواهد بود. همان‌گونه که ویژن پرو برای بسیاری از افراد به‌عنوان یک ابزار لوکس و خاص، مناسب نبود. یا همان‌طور که ایرپادز مکس و هوم‌پاد سال ۲۰۱۸ نتوانستند مخاطبان گسترده‌ای پیدا کنند.

واقعیت این است که اپل سال‌هاست که در اولین ورود خود به دسته‌بندی‌های جدید، عملکرد درخشانی نداشته است. از این رو، در شرایط فعلی دلیلی وجود ندارد که انتظار برود عرضه‌ی یک آیفون تاشوی فوق‌گران‌قیمت، نقطه عطفی در بازار ایجاد کند یا ناگهان موفقیتی چشمگیر را برای این شرکت رقم بزند.

حتی در سناریوی فرضی که اپل موفق شود آیفون تاشوی خود را در اوایل سال ۲۰۲۶ روانه بازار کند، بعید است این محصول با تیراژ بالا و در سطح جهانی در دسترس کاربران قرار گیرد. از سوی دیگر، حتی اگر این دستگاه از لحاظ فناوری‌های داخلی و نمایشگر به حدی پیشرفته باشد که قیمت بالای ۲۰۰۰ دلاری آن تا حدودی قابل دفاع به نظر برسد، باز هم برای اکثریت مردم جهان خرید چنین محصولی منطقی نخواهد بود. واقع‌گرایانه که نگاه کنیم، چنین قیمتی تنها برای بخش بسیار کوچکی از جامعه قابل‌پذیرش است؛ شاید کمتر از ۰.۰۱ درصد از کاربران جهانی.

اگر هدف، احیای واقعی بازار گوشی‌های تاشو است، تمرکز نباید فقط بر مشتریان بسیار خاص و متمول باشد. این بازار برای جان گرفتن دوباره نیازمند محصولاتی است که برای طیف وسیع‌تری از مصرف‌کنندگان قابل‌دسترس باشد؛ محصولاتی با قیمت‌گذاری منطقی، طراحی کاربردی، و البته تجربه‌ای متفاوت که بتواند جای خود را در زندگی روزمره کاربران باز کند.

تردیدی نیست که معرفی نخستین آیفون تاشو، به خودی خود رویدادی مهم خواهد بود و توجهات زیادی را به خود جلب خواهد کرد. اما نباید فراموش کرد که ورود به بازار تنها یک قدم ابتدایی است و ساختن جایگاه معتبر در بازاری که برندهایی مانند سامسونگ، هواوی و موتورولا سال‌ها در آن فعالیت و نوآوری کرده‌اند، نیازمند زمان، تلاش مداوم و درک درست از نیازهای واقعی کاربران است.

همچنین نباید این احتمال را نادیده گرفت که اپل ممکن است با مشاهده استقبال سرد یا متوسط از اولین نسل آیفون تاشو، به‌سرعت انگیزه خود را برای ادامه مسیر در این بخش از دست بدهد. همان‌گونه که تجربه‌هایی مانند ویژن پرو، ایرپادز مکس و هوم‌پاد نشان داده‌اند، ورود اولیه با قیمت بالا و تجربه‌ای که هنوز به بلوغ کامل نرسیده، همواره با استقبال گسترده همراه نیست.

در نهایت، موفقیت در بازار گوشی‌های تاشو صرفاً به داشتن برند قدرتمند و محصولی خاص محدود نمی‌شود، بلکه به ارائه راهکاری واقعی برای نیازهای کاربران بستگی دارد. و اپل برای رسیدن به چنین نقطه‌ای، هنوز راه درازی در پیش دارد.