چرا قیمت ۱۰۰۰ دلاری گوشیهای هوشمند تنها با گذشت یک سال عادی شد؟
با بررسی روند فعالیت شرکتهای تکنولوژی طی دورههای گذشته، سرعت تغییر منطقی، قاعدهمند و حتی گاهی اوقات کمی کند به نظر میآید اما با نگاهی به سالهای اخیر به سادگی درمییابید که چگونه همه چیز به سرعت در حال تغییر است. رسیدن قیمت گوشیهای هوشمند به مرز 1000 دلار مصداق خوبی برای این تغییر شتاب زده است.
سه یا چهار سال پیش، هر کسی در جلسه هیئت مدیره پیشنهاد قیمت چهار رقمی برای یک گوشی همراه را مطرح میکرد شاید به جرم جدی نگرفتن جلسه از آن اخراج میشد. دو سال پیش اگر به شما میگفتم اپل تلفن همراهش را که فاقد جک هدفون و بریدگیست با موفقیت به قیمت 999 دلار میفروشد، حتما سر تکان میدادید و مرا به داشتن خیالاتی دیوانهوارتر از رویای واهی جین مونستر در مورد اپل تیوی متهم میکردید و حتی سال گذشته این موقع که مطلبی درباره گلکسی نوت 8 سامسونگ و چگونگی عبورش از مرز قیمت 1000 دلار مینوشتم بنظر کاری توهینآمیز انجام میدادم.
اما حال شاهدیم که چگونه هر گوشیای که برای رسیدن به مرز 999 دلار و حتی فراتر از آن از خود جسارت نشان داده، مصداقی شده است برای اثبات صحت پیشبینیها و پیشفرضهای مذکور درباره اینکه چه قیمتی برای گوشیهای هوشمند مناسب است. در حال حاضر و در کمال تعجب فروش آیفونهای 1000دلاری اپل حتی سریعتر و بهتر از چیزیست که انتظار میرفت .در مورد هواوی P20 Pro، گوشیای که گرچه در ایالات متحده در دسترس نیست اما در اروپا پرطرفدار است، نیز شاهدیم که چطور قیمتش به قیمت آیفون 10 نزدیک میشود و به راحتی فروش مدلهای ارزانتر این برند را تحتالشعاع قرار میدهد. از طرفی گلکسی نوت 8، که عملکرد خیرهکنندهای در این سیر صعودی قیمت داشت، نیز برای سازندهاش موفقیت چشمگیری محسوب میشود و البته نوت 9 هم که با تازگی عرضه شده روند مشابهی را در پیش گرفته است.
چیزی که جای تعجب دارد اینست که چطور و با چه سرعتی موضع ما در برابر این محصولات تغییر کرده است. در آگوست 2017، روندی پر شک و تردید برای اظهارنظر در مورد آیفونهای 1000 دلاری پیش گرفتیم که بسیار شبیه واکنشمان به ایرپادها هنگام معرفیشان بود و در آگوست 2018 نظرمان در مورد تلفنهای گرانقیمت و ایرپادها یکیست: شاید همه متفاوت بودنشان را حس نکنند اما، کسانی که تصمیم میگیرند بهایش را بپردازند ارزشش را درک میکنند. البته مقایسه این دو با هم شاید خیلی به جا نباشد زیرا افزایش قیمت گوشیهای هوشمند راحتی بیشتر و معادلی را به ارمغان نیاورد برخلاف چیزی که در مورد ایرپاد وایرلس اپل اتفاق افتاد. در واقع تنها مزیت این سیر افزایشی این است که تولیدکنندگان فرصتی پیدا کردند تا ما را وادار کنند ارزش بیشتری در این گوشیهای گرانقیمت کشف کنیم و گویا در اینکار موفق بودهاند!
سال گذشته حتی تولیدکنندگان چینی از جمله اوپو نیز، که به داشتن قیمتهای اقتصادی معروف بودند، گوشیهای 999 دلاری عرضه کردند، این اقدام ما را به این فکر فرو میبرد که شاید گوشیهای پرچمدار از همان ابتدا اشتباه قیمت گذاری شده بودند و در واقع پیش از این بیش از حد ارزان قیمت بودند! دلیل این ادعا اینست که ما به راحتی با چنین افزایش قیمتی کنار آمدهایم. اما خوب اینکه این اتفاق چگونه افتاده، نیاز به بررسی و گمانهزنیهای بیشتری دارد.
وقتی صحبت از گوشی با کیفیت میشود شاید ناخودآگاه به یاد آیفون بیفتیم اما چنین ذهنیتی به یک گوشی اندرویدی هزار دلاری نیز نسبت داده میشود. با این حال، آیا قیمت بالاتر لزوما به معنای دریافت ارزش بیشتر است؟ در پاسخ باید گفت که هرچند ما می توانیم وانمود کنیم که در اتخاذ تصمیم برای چنین خریدی کاملا منطقی عمل میکنیم اما، ذهن ما تمایل دارد ارزش هر کالا را بر اساس قیمت اولیه آن تعیین کند و تحقیقات زیادی وجود دارد که عدم تساوی بین ارزش واقعی و ارزش درک شده از یک محصول را اثبات میکند. بنابراین هرچند در سال گذشته گوشیهای هوشمند قیمتهای منطقیتری نسبت به سال جاری داشتند اما از آنجا که انسانها نامعقول هستند، امروزه شاهد روندی صعودی و پرشتاب در قیمتها هستیم؛ چرا که این قیمتها با ذهنیت وانتظار افراد از گوشیهای پیشرفته تطابق بیشتری دارد و حس میکنیم وقتی پول بیشتری میدهیم حتما کالای ارزشمندتری هم دریافت میکنیم.
گذشته از قیمت بسیار بالای پرچمداران، قیمت گوشیهای میانرده ،مثل برخی محصولات وانپلاس، نیز در طول یک سال و نیم گذشته افزایش داشته است. هرچند نمیتوان با اطمینان اظهار داشت که مسئله قیمت گزاف گوشیهای پرچمدار طی چند سال آینده برطرف خواهد شد، بالاتر رفتن قیمت گوشیهای میانرده بعید بنظر میرسد ؛ چرا که در هر حال رقابت بین عرضه کنندگان هنوز هم بسیار شدید است و نباید فراموش کرد که برای اکثر افرادی که قصد خرید اولین گوشی همراه، و شاید هم تنها گوشی، خود را دارند قیمت یک عامل تعیین کننده است بنابراین محتملترین راهی که تولیدکنندگان در این شرایط پیش میگیرند اینست که شکاف موجود بین گوشیهای ارزان و گران قیمت را افزایش دهند که البته خود به نوعی بیانگر نابرابری و تفاوت گسترده اقتصادی در دنیای مدرن ماست.
در نهایت اینکه با توجه به روند بازار گوشی همراه در چند سال اخیر، تنها چیزی که در مورد آیندهاش میتوان گفت اینست که غیر قابل پیش بینی، پرآشوب و نامنظم است تا حدی که پیگیری این صنعت را به ماجرای هیجان انگیزی مبدل میکند.