تنظیمات اپلیکیشن‌های اندروید در آستانه‌ تغییراتی مشابه iOS هستند

با نزدیک شدن به انتشار نسخه نهایی اندروید 16، اطلاعات بیشتری درباره قابلیت‌های جدید این سیستم‌عامل منتشر می‌شود. یکی از تغییرات جالب توجه، معرفی API جدیدی به نام SettingsPreferenceService است که می‌تواند نحوه دسترسی و مدیریت تنظیمات اپلیکیشن‌ها را دگرگون کرده و آن را به شیوه‌ای مشابه آیفون تبدیل کند.

در وضعیت فعلی، تقریباً تمام تنظیمات مربوط به یک اپلیکیشن اندرویدی تنها از داخل همان اپ در دسترس هستند. برای مثال، اگر بخواهید اعلان‌ها یا ویژگی‌های خاص یک اپ را تغییر دهید، معمولاً باید وارد خود اپ شوید، منوی تنظیمات را پیدا کرده و گزینه‌های مربوطه را تنظیم کنید. این فرآیند نه‌تنها زمان‌بر است، بلکه در اپ‌هایی با طراحی پیچیده یا نامنظم ممکن است کاربر را سردرگم کند. API جدید قصد دارد این مسیر را ساده‌تر و متمرکزتر کند.

با بهره‌گیری از این API، توسعه‌دهندگان می‌توانند تنظیمات اپلیکیشن خود را مستقیماً در اپ تنظیمات اصلی سیستم‌عامل اندروید ادغام کنند. به عبارت دیگر، تنظیمات هر اپ می‌تواند در دل بخش تنظیمات کلی گوشی نمایش داده شود و کاربران نیازی به باز کردن هر اپ به‌صورت جداگانه نخواهند داشت.

این API امکانات گسترده‌ای در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد. آن‌ها می‌توانند مشخص کنند کدام تنظیمات از طریق برنامه تنظیمات قابل تغییر باشند و کدام‌ها خیر. همچنین توسعه‌دهندگان قادر خواهند بود لینک‌هایی مستقیم به صفحات تنظیمات داخلی اپ ارائه دهند یا برای اعمال برخی تغییرات، تأیید نهایی کاربر را الزامی کنند. برای ارتقای تجربه کاربری، قابلیت افزودن عنوان و توضیح برای هر گزینه نیز در نظر گرفته شده است تا کاربران با دیدی شفاف‌تر نسبت به عملکرد هر تنظیم، اقدام به ویرایش آن کنند.

اگر تجربه کار با آیفون را داشته باشید، این رویکرد برایتان آشنا خواهد بود. در iOS، برخی اپ‌ها بخش قابل توجهی از تنظیمات خود را به اپ تنظیمات سیستم واگذار می‌کنند. برای نمونه، جهت تغییر موتور جستجوی مرورگر Safari باید به مسیر Settings > Safari بروید، چرا که این گزینه اصلاً از داخل خود اپ در دسترس نیست. اگرچه همه اپلیکیشن‌های آیفون چنین ساختاری ندارند، اما این روش در اکوسیستم اپل کاملاً رایج است.

در اندروید نیز برخی اپ‌ها تا پیش از این با ترفندهایی، لینک‌هایی به تنظیمات خود در اپ تنظیمات سیستم قرار می‌دادند، اما هیچ روش رسمی و ساختاریافته‌ای برای این کار وجود نداشت. اکنون با معرفی این API، راهکاری رسمی، مستقیم و منظم برای این ادغام فراهم شده است.

از یک سو، منطقی به نظر می‌رسد که تنظیمات هر اپ در همان اپ قرار داشته باشد؛ کاربر با ورود به اپ، بلافاصله به تنظیمات مربوط دسترسی پیدا می‌کند و این روش برای بسیاری از کاربران آشنا و طبیعی است. حتی در اکوسیستم اپل هم اپ‌های بیشتری به همین سمت حرکت کرده‌اند. با این حال، برخی کاربران ترجیح می‌دهند که همه تنظیمات را از طریق یک مرکز واحد مدیریت کنند؛ خصوصاً زمانی که نیاز به تغییر تنظیمات چندین اپ به‌صورت هم‌زمان وجود دارد.

البته اندروید پیشاپیش برای برخی جنبه‌های سیستمی اپ‌ها مانند اعلان‌ها، دسترسی‌ها، مصرف باتری، فضای ذخیره‌سازی و داده‌های موبایل، بخشی در تنظیمات سیستم در نظر گرفته است. این موارد بیشتر به جنبه‌های سیستمی اپ مربوط می‌شوند و جایگاهشان در اپ تنظیمات اصلی گوشی منطقی است. با این وجود، روشن نیست که چه نوع تنظیمات «کاربردی» دیگری می‌توانند از داخل اپ جدا شده و به برنامه تنظیمات منتقل شوند، بدون آنکه تجربه کاربری دچار سردرگمی یا تداخل شود.

در نهایت تصمیم‌گیری درباره بهره‌گیری از این API کاملاً بر عهده توسعه‌دهندگان است. نسخه بتای سوم اندروید 16 ماه گذشته منتشر شد و هم‌اکنون این نسخه به مرحله پایداری پلتفرم رسیده است؛ یعنی ساختارهای اصلی آن تثبیت شده و توسعه‌دهندگان می‌توانند با خیال راحت روی آن کار کنند. انتظار می‌رود نسخه بتای دیگری در ماه جاری منتشر شود و انتشار نسخه پایدار نهایی نیز برای سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده است. با توجه به روند توسعه، به‌زودی شاهد ورود این نسخه و قابلیت‌های جدید آن خواهیم بود.