۶ ترند طراحی گوشی که باید تا ۲۰۳۰ دنیای موبایل را متحول کنند!

با توجه به روند عرضه گوشی‌های هوشمند در سال‌های اخیر، به‌نظر می‌رسد که دیگر فرم طراحی اغلب آن‌ها یکسان بوده و برای چندین سال متوالی از آن طراحی خسته‌کننده استفاده می‌کنند. در زمانی، طراحی گوشی‌های هوشمند، یکی از نقاط قوت آن‌ها به‌شمار می‌رفت و در مقابل هم تولیدکنندگان با هر مدل تازه، از طراحی‌های نوآورانه‌ای استفاده می‌کردند.

با این حال، امروزه اغلب تمرکز تولیدکنندگان به سمت موضوعاتی مانند هوش مصنوعی و ویژگی‌های کمتر کاربردی رفته و این باعث شده تا خواست و علاقه کاربران دیگر اولویت چندانی برای تولیدکنندگان نداشته باشند. البته همچنان برندهایی مانند ناتینگ هستند که با طراحی‌های متمایز می‌توانند توجهات را به سمت خود جلب کنند، اما در کل این روندی است که باعث شده گوشی‌های هوشمند جدید، تفاوتی از لحاظ ظاهری با مدل‌های گذشته نداشته باشند.

از وضعیت فعلی می‌توان این نتیجه را به‌دست آورد که احتمالا تولیدکننده‌ها با مشکل طراحی‌های خسته‌کننده آشنا شده‌اند و در همین راستا، اگر دقت کرده باشید، در دو سال گذشته طراحی‌های نوآورانه‌تری را پیشنهاد داده‌اند.

در کل باید این را در نظر گرفت که بخش عمده جذابیت یک گوشی هوشمند را طراحی آن تشکیل می‌دهد و اگر این گوشی هوشمند حتی قدرت سخت‌افزاری بالایی نسبت به مدل قبلی داشته باشد اما همچنان از طراحی نسل‌های قبلی بهره ببرد، به‌نوعی این قدرت سخت‌افزار بالای هم بی‌ارزش خواهد شد. این دقیقا همان مسیری بود که اغلب تولیدکننده‌ها و مدل‌های گوشی‌های هوشمند در پیش گرفته بودند.

در همین حال، به‌نظر می‌رسد گرایش‌های طراحی گوشی‌های هوشمند در حال تغییرات گسترده‌ای بوده و در حال حاضر 6 مسیر مختلف برای آن‌ها پیش‌بینی می‌شود.

فرم فاکتور جدید؛ گوشی‌هایی با نمایشگر سه‌گانه و رول شونده

این‌ها به‌عنوان جسورانه‌ترین آزمایش‌های طراحی گوشی‌های هوشمند در این دهه شکل گرفته‌اند. هواوی میت ایکس‌تی، به‌عنوان اولین گوشی با نمایشگر سه‌گانه به‌صورت رسمی عرضه شده و انتظار داریم تا پایان سال، سامسونگ هم اولین گوشی خود با این فرم فاکتور را عرضه کند.

در همین حال، اولین گوشی رول شونده هم احتمالا به‌زودی ساخته خواهد شد، با صفحه‌نمایشی که برای انطباق نیازهای کاربران می‌تواند انبساط یافته و سپس منقبض شود. در حالی که گوشی‌های رول شونده و تاشو سه‌گانه هیچ شانسی برای استفاده انبوه ندارند، اما نشان‌دهنده نوعی نوآوری هستند که علاقه‌مندان را به‌وجد می‌آورد.

فرم فاکتورهای جایگزین، مرزهای طراحی را جابه‌جا کرده و آن‌چه را که با جدیدترین تکنولوژی‌ها ممکن است را تجسم می‌بخشند. از نظر عملی هم داشتن یک صفحه‌نمایش به اندازه تبلت که در عین حال بتواند در جیب هم جا بشود، باید شگفت‌انگیز باشد.

آیا این فرم فاکتورها هم با چالش‌هایی همراه خواهند بود؟ حتما. هواوی میت ایکس‌تی قیمت بسیار بالایی دارد و محصول تاشو سه‌گانه هر برند هم همین‌طور خواهد بود. با توجه به پیچیدگی مکانیکی چنین طرح نوآورانه‌ای، مسئله دوام اصلی‌ترین نقطه ضعفی است که این گوشی‌ها می‌توانند داشته باشند. با این حال، امیدواریم گوشی‌های رول شونده و تاشو سه‌گانه در آینده بتوانند با نوآوری‌های بیشتر، به اندازه کافی انعطاف‌پذیری داشته و با کاهش قیمت، به جای گوشی‌های رایج تبدیل شوند.

در کل چنین طراحی، علاوه‌بر جنبه کاربردی برای استفاده از یک نمایشگر بزرگ‌تر در سایز کلی کوچک‌تر، از لحاظ زیبایی بصری هم جذابیت خاصی برای خریداران داشته و با حس متمایزی که ارائه می‌دهد، می‌تواند بسیار محبوب باشد.

گوشی‌هایی با طراحی فوق‌باریک

امسال به‌نظر می‌رسد سال رقابت گوشی‌های فوق‌باریک خواهد بود که شروع آن با عرضه گلکسی اس 25 اج بوده است. اصلی‌ترین رقیب گلکسی اس 25 اج، شایعات نشان می‌دهد که آیفون 17 ایر خواهد بود. مدل جدیدی از آیفون که قرار است در سری آیفون 17، با طراحی بسیار متمایز و بدنه فوق‌باریک، جایگزین مدل پلاس شود. در واقع، لازم به ذکر است که طراحی آیفون 17 ایر، باریک‌ترین طراحی در تاریخ عرضه مدل‌های آیفون خواهد بود.

در همین حال به‌نظر می‌رسد که متخصصان تکنولوژی در کل علاقه‌ای به گوشی‌های فوق‌باریک نداشته و آن‌ها را طراحی آینده‌دار تصور نمی‌کنند. علت غالب این تفکر هم در این است که گوشی‌های فوق‌باریک با بدنه و شاسی محدود، عملا فضایی کمی برای سخت‌افزارها باقی می‌گذارند و این درنهایت باعث می‌شود تا گوشی نهایی، از سیستم خنک‌کننده و باتری ضعیف‌تری برخوردار بوده و حتی شاید برخی ویژگی‌ها را هم نداشته باشد.

همچنین باید در نظر داشته باشید که یک سیستم دوربین فوق‌العاده، به لنزها و تجهیزات بزرگی نیاز دارد و این اصلا با منطق گوشی‌های فوق‌باریک سازگار نیست. بنابراین، حداقل در اولین مدل‌های گوشی‌های فوق‌باریک، بسیاری از ویژگی‌های هیجان‌انگیز سخت‌افزاری، یک باتری با اندازه مناسب و یک سیستم دوربین سطح حرفه‌ای را نباید انتظار داشت.

با این حال، ارزش گوشی‌های هوشمند فراتر از رقم مگاپیکسل دوربین و ظرفیت باتری است. در واقع گوشی‌های هوشمند در اولین گام، متمایز بودنشان را با طراحی ظاهری نشان می‌دهند و قطعا به اندازه کافی افرادی هستند که به ظاهر گوشی خود اهمیت داده و حداقل مجذوب یک گوشی فوق‌العاده باریک و درجه یک بشوند.

اما آیا سایر شرکت‌ها هم از این روند پیروی خواهند کرد؟ احتمالا. در واقع جواب در میزان رضایت و استقبال کاربران است؛ اگر سامسونگ و اپل بتوانند رضایت و استقبال تخمین زده خود از کاربران را به‌دست بیاورند، به احتمال زیاد در آینده گوشی‌های بیشتری از این دو برند با چنین طراحی خواهیم دید و همچنین برندهای بیشتری برای عقب نماندن از سودآوری بالای آن، به این سمت خواهند آمد.

البته در حال حاضر علاوه‌بر سامسونگ و اپل، شرکت تکنو در حال کار روی کانسپت یک گوشی فوق باریک با ضخامت 5.75 میلی‌متر و باتری قابل‌توجه 5200 میلی‌آمپر ساعت است. در حالی که تکنو در رونمایی از کانسپت این گوشی در رویداد MWC 2025 اشاره کرد که یک نسخه مفهومی است، اما احتمالا در سال پیش‌رو از راه می‌رسد.

دکمه‌های فیزیکی اضافی

دکمه‌های فیزیکی اضافی در گوشی‌های هوشمند، ایده جدیدی نیستند. گوشی‌های سونی اکسپریا دارای شاترهای دومرحله‌ای بوده و اپل هم در سری آیفون 15 دکمه اکشن باتن را معرفی کرد. برای سال‌های متوالی هم چندین تولیدکننده گوشی‌های هوشمند، دکمه اختصاصی برای دستیار گوگل را روی گوشی‌های خود قرار داده بودند.

در همین منوال، اپل دوباره در سری آیفون 16، دکمه کمرا کنترل را با هدف کنترل راحت‌تر تنظیمات دوربین معرفی کرد و حالا مدل‌های آیفون 16، علاوه‌بر دکمه اکشن باتن، دکمه کمرا کنترل را هم به‌صورت اضافی دارند.

در کل به‌نظر می‌رسد که دکمه‌های سخت‌افزاری می‌توانند در صورتی که به خوبی پیاده‌سازی شوند، کاربرد جذابی داشته باشند. با توجه به این که شرکت‌های تولیدکننده در این پیاده‌سازی، عملکرد مناسبی نداشته و در بعضی مدل‌ها با جای‌گذاری اشتباه آن‌ها، روی تجربه کاربری تاثیر منفی گذاشته‌اند، باعث شده تا به یک جریان اصلی تبدیل نشده است.

از زمانی که اپل دکمه جذاب اکشن باتن را به مدل‌های آیفون 15 اضافه کرد، کاربران اندرویدی امیدوار بودند که حداقل در برخی مدل‌ها، این ایده اپل به نحوی متفاوت پیاده‌سازی شود. داشتن دکمه‌ای که کاربران می‌توانند آن را شخصی‌سازی کرده و از طرفی هم راحت‌تر از راه‌حل‌های نرم‌افزاری است، دسترسی‌های فوق‌العاده‌ای را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

اندروید همیشه بر آزادی شخصی‌سازی تاکید داشته است، بنابراین معرفی یک دکمه اکشن پاسخ مناسبی به این رویکرد محسوب می‌شود. خوشبختانه، حداقل یک برند اندرویدی چنین فکری دارد. وان‌پلاس تایید کرده که اسلایدر هشدار خود را با یک دکمه قابل برنامه‌ریزی جایگزین خواهد کرد. امیدوارم این تغییر عملکرد خوبی داشته باشد و ماندگار شود.

ماژول دوربین باریک‌تر

همه افراد گوشی می‌خواهند که حداقل بتواند عکس‌های خوبی بگیرد. با این حال، یک سیستم دوربین خوب به فضای فیزیکی کافی برای قرار دادن یک سنسور بزرگ و هر لنز ثانویه‌ای که ممکن است داشته باشد، نیاز دارد. با این حال، در برخی مدل‌ها به دلیل قرار دادن نامنظم قطعات سیستم دوربین، ماژول آن بیش از حد بیرون‌زده به‌نظر رسیده و باعث برخی ناهماهنگی‌ها در طراحی بصری آن می‌شود.

بنابراین آیا می‌توان یک گوشی هوشمند با سیستم دوربین توانمند داشت که در عین حال، ماژول دوربین چندان بزرگ و بیرون‌زده‌ای نداشته باشد؟ این‌طور به‌نظر می‌رسد. برای مثال، سامسونگ یک دوربین 200 مگاپیکسلی با ضخامت حدود 10 میلی‌متر را در ماژول دوربین گوشی گلکسی زد فولد نسخه ویژه که به‌صورت اختصاصی در کره به فروش می‌‌رسد، قرار داده است.

این شرکت همچنین در حال توسعه یک تکنولوژی نوآورانه برای تمام لنزهای روی ماژول است که امکان زوم پریسکوپ را در یک ماژول دوربین نازک‌تر فراهم می‌کند. علاوه‌بر این، سنسورهای تصویر LYTIA سونی که اخیرا معرفی شده‌اند، عملکرد بهتری را حتی از اندازه پیکسل و سنسور کوچک‌تر می‌دهند.

این پیشرفت‌ها و سایر توسعه‌های تکنولوژیکی می‌تواند به گوشی‌های پیشرفته نسل بعدی اجازه دهد تا عملکرد دوربین پایداری را حتی با ماژول‌های دوربین باریک‌تر ارائه دهند. در همین راستا، امیدواریم برخی برندها که چندین سال از ماژول‌های دوربین ضخیم با اندازه نامناسب استفاده می‌کنند، مانند گوشی‌های گیمینگ ردمجیک، به فکر طراحی‌های متفاوت و ظریفی باشند.

قابلیت تعمیر بهبودیافته

گوشی‌های امروزی ممکن است با بدنه شیشه‌ای و فلزی زیبا به‌نظر برسند، اما اکثر مردم این ظاهر زیبا را پشت کاورهایی قرار می‌دهند. دلیل هم این است که گوشی‌ها به راحتی می‌شکنند و تعمیر آن‌ها هم سخت و پرهزینه است. همچنین اگر از گوشی خود به ساده‌ترین شکل ممکن استفاده کنید باز هم باتری آن پس از چند سال افت عملکرد خواهد داشت و اکثر مردم هم فاقد ابزار و مهارت‌های مورد نیاز برای تعویض باتری هستند.

البته به دلیل فشار اتحادیه اروپا برای بازگرداندن باتری‌های قابل‌ تعویض به گوشی‌های هوشمند، ممکن است اوضاع در سال‌های آینده تغییر کند. البته فعلا مشخص نیست که تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند با چه تغییراتی باتری‌های قابل تعویض را به گوشی‌های آینده برمی‌گرداند، اما آن‌ها تا 2027 فرصت دارند این تغییرات را اعمال کنند. 

در حالی که این مقررات در اتحادیه اروپا فقط اعمال می‌شوند، اما می‌تواند تاثیر جهانی هم داشته باشد؛ چراکه فشار برای تغییر به پورت USB Type-C باعث شد اپل، لایتنینگ را به‌صورت جهانی از همه مدل‌ها حذف کند.

گوشی‌های با قابلیت تعمیر آسان، حتی اگر ضخیم‌تر باشند، یک مزیت مهم محسوب می‌شوند. در نهایت، پشتیبانی نرم‌افزاری هفت‌ساله چه فایده‌ای دارد اگر سخت‌افزار گوشی دوام نداشته باشد؟ نکته جالب اینجاست که برخی تولیدکنندگان به‌طور فعال در حال توسعه دستگاه‌های قابل‌تعمیر هستند. HMD Skyline ویژگی تعمیر آسان را به‌عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی خود ارائه می‌دهد و تمام گوشی‌های Fairphone از ابتدا با همین فلسفه طراحی شده‌اند.

ماژولار بودن در نسل بعد

گوشی‌های ماژولار که پروژه Ara در سر داشت، هرگز از مرحله تحقیقاتی فراتر نرفتند. توسعه پردازنده‌ها، حافظه و سایر سخت‌افزارهای قابل‌تعویض می‌توانست انقلابی باشد و امکان ارتقا و تعمیرات بدون دردسر را فراهم کند. بااین‌حال، موانع فنی و لجستیکی زیادی بر سر راه این ایده قرار گرفت. پروژه Moto Mods موتورولا که واقع‌بینانه‌تر بود، به‌طور تجاری عرضه شد، اما این شرکت پس از چند سال آن را کنار گذاشت.

بااین‌حال، رویای ماژولار بودن همچنان زنده است. احتمال دارد این قابلیت به‌صورت غیرمستقیم و از طریق پذیرش فناوری Qi2 به گوشی‌های اندرویدی بازگردد. شاید Qi2 بیشتر به‌عنوان فناوری شارژ بی‌سیم شناخته شود، اما وجود آهنرباها در گوشی‌ها، فراتر از بهینه‌سازی چینش سیم‌پیچ‌های شارژ، کاربردهای دیگری نیز خواهد داشت.

علاوه بر شارژرهای بی‌سیم مغناطیسی، پایه‌های شارژ و پاوربانک‌ها، این فناوری می‌تواند طیف گسترده‌ای از لوازم جانبی را به همراه داشته باشد؛ از حلقه‌های مغناطیسی، استندها و کیف‌های پول گرفته تا تجهیزات پیشرفته‌تری مانند گریپ‌های دوربین، چراغ‌های فیلم‌برداری، سه‌پایه‌ها و موارد دیگر. اگر تنها تولیدکنندگان بیشتری در دنیای اندروید از Qi2 در محصولات خود استفاده می‌کردند، این قابلیت می‌توانست تحول بزرگی ایجاد کند.

آینده طراحی گوشی‌های هوشمند چگونه خواهد بود؟

نمی‌توان با قطعیت گفت که گوشی‌های هوشمند در سال 2030 چه ظاهری خواهند داشت، اما به‌احتمال زیاد، هر تغییری که رخ دهد محتاطانه و تدریجی خواهد بود، مگر اینکه فرم‌فاکتورهای جدیدی وارد بازار شوند. طراحی‌های آزمایشی جذاب هستند، اما سرمایه‌گذاری پرهزینه‌ای محسوب می‌شوند که لزوما بازدهی مطلوبی ندارند. 

این احتمالا یکی از دلایلی است که نوآوری در طراحی گوشی‌های هوشمند طی سال‌های اخیر کند شده است. گوشی‌های امروزی هم ظاهر خوبی دارند و هم عملکرد مناسبی ارائه می‌دهند، و با وجود تغییرات جزئی سالانه، همچنان خریداران زیادی پیدا می‌کنند.

با این‌حال، طراحی گوشی‌های هوشمند همچنان به تکامل خود ادامه خواهد داد، هرچند با گام‌هایی محتاطانه. مسیر پیش رو هیجان‌انگیز است و تغییرات آینده می‌توانند دنیای گوشی‌های هوشمند را به شکلی تازه متحول کنند.