جنجال تراشه‌های TSMC؛ هواوی متهم به دور زدن تحریم‌های آمریکا!

بسیاری از علاقه‌مندان به دنیای فناوری و مخاطبان پر و پا قرص سایت‌های تخصصی در حوزه موبایل در ایران، به خوبی از این واقعیت آگاه هستند که تغییرات اعمال شده در قوانین صادرات ایالات متحده در سال 2020، محدودیت‌های شدیدی را برای شرکت هواوی ایجاد کرد. بر اساس این قوانین، کارخانه‌های تولید تراشه (فاندری‌ها) که از فناوری آمریکایی در فرآیند تولید تراشه‌های خود بهره می‌برند، از ارسال تراشه‌های پیشرفته به هواوی منع شدند. این اقدام، با هدف جلوگیری از دسترسی هواوی به فناوری‌های حساس و پیشرفته صورت گرفت و تاثیرات قابل توجهی بر فعالیت‌های این شرکت چینی گذاشت.

به تازگی، گزارش‌های خبری منتشر شده است که حاکی از آن است که صدها هزار تراشه تولید شده توسط شرکت TSMC، بزرگ‌ترین تولیدکننده تراشه در جهان، به طرقی به دست شرکت هواوی رسیده است. این خبر، موجی از نگرانی را در میان مقامات آمریکایی و کارشناسان فناوری ایجاد کرد و زنگ خطر را برای جفری کسلر، نامزد پیشنهادی دونالد ترامپ برای تصدی سمت معاون وزیر بازرگانی در امور صنعت و امنیت، به صدا درآورد.

جفری کسلر، در جلسه تایید صلاحیت خود در کمیته بانکداری سنا، در پاسخ به سوالی در مورد ارسال غیرقانونی تراشه‌ها به هواوی، با تاکید بر اهمیت این موضوع، اظهار داشت: "این مسئله، بدون شک، یک نگرانی بسیار جدی است. اطمینان از اجرای دقیق و قاطعانه قوانین، امری حیاتی و ضروری است." او در ادامه افزود که در صورت تایید صلاحیت، نظارت کامل بر دفتر صنعت و امنیت (BIS) وزارت بازرگانی را بر عهده خواهد گرفت و معتقد است که این دفتر باید "از تمامی اختیارات قانونی و مجازات‌های تعیین شده، به طور کامل و بدون هیچ گونه اغماضی استفاده کند."

در حال حاضر، ایالات متحده در زمینه طراحی و تولید تراشه‌های هوش مصنوعی، از جایگاه پیشرو در سطح جهانی برخوردار است. با این حال، رقابت شدیدی بین ایالات متحده و چین در این حوزه در جریان است و هنوز به طور قطع نمی‌توان گفت که آیا چین با چه سرعتی در حال نزدیک شدن به ایالات متحده است. هوش مصنوعی، به عنوان یکی از مهم‌ترین حوزه‌های فناوری در عصر حاضر، به میدان رقابت بزرگی بین قدرت‌های جهانی تبدیل شده است. قابلیت‌های بالقوه هوش مصنوعی در کاربردهای نظامی، به ویژه، باعث شده است که هر دو کشور ایالات متحده و چین، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی را در زمینه توسعه ابزارهای قدرتمند مبتنی بر هوش مصنوعی انجام دهند. این ابزارها، نیازمند قطعات سیلیکونی بسیار قدرتمند و پیشرفته هستند.

در اکتبر سال گذشته، یک شرکت تحقیقاتی فناوری کانادایی به نام TechInsights، تراشه شتاب‌دهنده هوش مصنوعی هواوی Ascend 910B را مورد بررسی دقیق قرار داد. این تراشه، به منظور تسریع فرآیندهای مربوط به هوش مصنوعی، از جمله یادگیری ماشین و یادگیری عمیق، طراحی و تولید شده است. پردازنده‌های مرکزی سنتی (CPU)، به طور معمول، برای انجام این وظایف پیچیده و سنگین، مناسب نیستند. تراشه Ascend 910B، به عنوان پیشرفته‌ترین شتاب‌دهنده هوش مصنوعی که توسط یک شرکت چینی به تولید انبوه رسیده است، شناخته می‌شود. گزارش‌ها حاکی از آن است که شرکت SMIC، بزرگ‌ترین کارخانه تولید تراشه در چین و سومین کارخانه بزرگ در سطح جهان، این تراشه را با استفاده از فناوری 7 نانومتری N+1 خود تولید کرده است.

جان مولنار، رئیس کمیته مجلس نمایندگان در امور حزب کمونیست چین، در واکنش به این موضوع، اظهار داشت: "شتاب‌دهنده‌های هوش مصنوعی، مانند تراشه‌هایی که این قطعات را تغذیه می‌کنند، در خط مقدم رقابت فناوری ما با حزب کمونیست چین قرار دارند و من عمیقاً نگرانم که آسیب‌های ناشی از این موضوع، پیامدهای بسیار جدی و قابل توجهی را برای امنیت ملی ما به دنبال داشته باشد."

در اکتبر گذشته، زمانی که شرکت TechInsights تراشه TSMC را در داخل تراشه Ascend 910B کشف کرد، جان مولنار، قانونگذار جمهوری‌خواه و رئیس کمیته مجلس نمایندگان در امور حزب کمونیست چین (CCP)، تراشه‌های تولید شده توسط TSMC در شتاب‌دهنده‌های هوش مصنوعی هواوی را "شکستی فاجعه‌بار در سیاست کنترل صادرات" خواند.

پس از باز کردن تراشه Ascend 910B توسط متخصصان شرکت TechInsights، مشخص شد که یک تراشه تولید شده توسط شرکت TSMC در داخل آن قرار دارد که این موضوع، نقض آشکار قوانین صادرات ایالات متحده محسوب می‌شود. شرکت TSMC پس از بررسی‌های دقیق، متوجه شد که تراشه موجود در Ascend 910B، با تراشه‌ای که توسط این شرکت برای شرکت طراحی تراشه چینی Sophgo تولید شده بود، مطابقت دارد. وزارت بازرگانی ایالات متحده، بلافاصله با صدور دستوری به شرکت TSMC، از آن خواست که ارسال هرگونه تراشه به شرکت‌های چینی را متوقف کند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که شرکت Sophgo، صدها هزار تراشه از شرکت TSMC سفارش داده بود.

شرکت TSMC، که بزرگ‌ترین کارخانه تولید تراشه در جهان است و در تایوان مستقر است، در بیانیه‌ای که اخیراً منتشر کرد، اعلام کرد که "یک شرکت قانونمند است" و از سال 2020 تاکنون، هیچ تراشه‌ای را به طور مستقیم به شرکت هواوی ارسال نکرده است. با این حال، به نظر می‌رسد که بهتر بود در این بیانیه، از قید "مستقیماً" استفاده می‌شد، زیرا شواهد نشان می‌دهد که تراشه‌های این شرکت، از طریق واسطه‌ها، به دست هواوی رسیده است. در گذشته، شرکت هواوی، دومین مشتری بزرگ شرکت TSMC پس از شرکت اپل محسوب می‌شد.
شرکت هواوی، با انتشار بیانیه‌ای، ادعا کرد که تراشه Ascend 910B، در زمینه عملکرد آموزشی هوش مصنوعی، تا 20 درصد از پردازنده گرافیکی هوش مصنوعی A100 شرکت انویدیا پیشی می‌گیرد.