آیا آینده دوربین گوشی‌ها در گرو پردازش ابری است؟

هوش مصنوعی و نیاز به پردازش ابری، امروزه یکی از مواردی است که به‌طور قابل‌توجه در گوشی‌های هوشمند جدید دیده می‌شود. تولیدکننده‌های گوشی‌های هوشمند در سال‌های اخیر، استفاده از قابلیت‌های هوش مصنوعی را نسبت به نوآوری در سخت‌افزار و نرم‌افزار و همچنین استفاده از قطعات پیشرفته‌تر، در اولویت قرار داده و مجهز کردن گوشی‌ها به چنین ابزارهایی را ارتقایی بزرگ معرفی می‌کنند.

در حالی که گوشی‌هایی با بهترین سیستم‌های دوربین در سال‌های اخیر در مورد ویژگی‌ها و قابلیت‌های جذاب عکاسی به نوآوری خود ادامه می‌دهند، لازم به ذکر است ویژگی‌هایی مانند حذف اشیاء اضافی، سبک‌های عکاسی و ارتقا کیفیت تصاویر که درنتیجه پیشرفت‌های هوش مصنوعی به گوشی‌های هوشمند اضافه شده نیز تاثیرگذار بوده‌اند.

با این حال، بسیاری از تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند به‌طور فزاینده‌ای برای تقویت قابلیت‌های دوربین در مدل‌های جدید به پردازش ابری روی آورده‌اند و به‌نظر می‌رسد این ویژگی، پاشنه‌آشیل کاربران در گوشی‌های هوشمند جدید است. 

در واقع، برندها برای جلوگیری از افزایش هزینه‌ها و کاهش قیمت نهایی گوشی‌ها، سعی می‌کنند تا در مدل‌های جدید، کمتر به سراغ سخت‌افزار پیشرفته‌تر بروند و در نتیجه برای القا حس نوآوری در دستگاه‌های جدید و متمایز شدن در میان رقبا و همچنین جبران کمبودهایی که از سخت‌افزار قدیمی ناشی می‌شوند، به سراغ قابلیت‌های هوش مصنوعی و پردازش ابری می‌روند.

یکی از بخش‌هایی که این استراتژی از تولیدکننده‌ها بسیار دیده شده، قسمت دوربین و قابلیت‌های عکاسی گوشی‌های هوشمند است. برندهایی مانند گوگل و وان‌پلاس، برای جبران عدم استفاده از سخت‌افزار دوربین در مدل‌های جدید، به سراغ پردازش ابری رفته‌اند. این سیاست در عین این که برای تجربه کاربری بسیار جذاب به‌نظر می‌رسد، اما محدودیت‌هایی در پی دارد که در ادامه بیشتر به آن‌ها می‌پردازیم.

روند رو به رشدی که باید متوقف شود

از حدود 2 سال گذشته که پیشرفت هوش مصنوعی، رشد تصاعدی به خود گرفت، شاهد استفاده چندین برند تولیدکننده گوشی‌های هوشمند از قابلیت‌های عکاسی مبتنی‌بر پردازش ابری هستیم. بهترین مثال می‌تواند گوشی‌های پیکسل 8 پرو و پیکسل 9 پرو باشد که با تکیه بر سرورهای گوگل، قابلیت Video Boost را برای ارتقا کیفیت ویدیوهای ثبت شده در شرایط نوری نامساعد و افزایش کیفیت تا 8K ارائه می‌کند.

البته لازم به ذکر است که گوشی‌های پرچمدار پیکسل، به‌دلیل عدم بهر‌ه‌مندی از سخت‌افزار باکیفیت دوربین، کلا کارایی بالایی برای ثبت تصاویر در شرایط نوری نامساعد ندارد و گوگل به‌نوعی از این توانایی خود، برای جبران و شاید هم پنهان کردن ایراد پرچمداران خود استفاده می‌کند.

همچنین قابل یادآوری است که تمام قابلیت‌های مبتنی‌بر پردازش ابری، به اتصال اینترنت نیاز دارند و اگر گوشی به اینترنت متصل نباشد، هیچ‌کدام از این ابزارها در دسترس نخواهند بود. علاوه‌بر این، باید اشاره کرد که قابلیتی مانند Video Boost گوگل، به‌دلیل درخواست‌های بالای کاربران در هر لحظه، پردازش یک ویدیو 12 ثانیه‌ای و بهبود جزئیات آن، تقریبا 3 الی 4 ساعت طول می‌کشد و این یعنی اگر بخواهید یک ویدیو چندین دقیقه‌ای را بدین صورت بهینه کنید، احتمالا روزها طول خواهد کشید.

از دیگر گوشی‌هایی که قابلیت‌های جذاب عکاسی هوش مصنوعی اما مبتنی‌بر پردازش ابری دارد، ویوو ایکس 200 پرو است که همانند گوشی‌های پیکسل، برای بهره‌مندی از قابلیت‌های آن، تماما به اینترنت نیاز دارید و البته باید در نظر داشته باشید که در تمامی این پردازش‌ها، ویدیو نهایی بسیار حجم بالایی داشته و در نتیجه اگر سرعت و کیفیت اینترنت مناسب نباشد، عملا غیرکاربردی خواهند بود. همچنین اگر در ایران بخواهید از این قابلیت‌ها استفاده کنید، احتمالا بهتر است از همین حالا به فکر محدودیت‌های موجود هم باشید.

یکی دیگر از نمونه‌های برجسته، وان‌پلاس 13 است که قابلیت‌هایی مانند پاک‌کن هوش مصنوعی، حذف بازتاب نور در تصاویر و عملکرد AI Unblur را ارائه می‌دهد. با این حال متاسفانه باید اعلام کرد که برای دسترسی به این ویژگی‌ها در جدیدترین پرچمدار وان‌پلاس، به اتصال اینترنت نیاز دارید و تماما توسط پردازش ابری پشتیبانی می‌شوند. بنابراین، وقتی چنین گوشی‌های پرچمداری نمی‌توانند از عهده پردازش این قابلیت‌های هوش مصنوعی بربیایند، چه فایده‌ای که برندها در مورد هوش مصنوعی روی گوشی‌های خود تبلیغات شدیدی می‌کنند؟

جدیدترین نمونه‌ای که می‌توانیم اشاره کنیم، آنر مجیک 7 پرو است. این گوشی دارای یک گزینه بهبود لنز تله‌فوتو هوش مصنوعی مبتنی‌بر پردازش ابری است که پس از 30 برابر زوم، برای بهبود کیفیت بزرگ‌نمایی شروع به کار می‌کند. درواقع، آنر از پردازش مبتنی‌بر هوش مصنوعی برای بهبود کیفیت تصاویر زوم شده استفاده می‌کند و این یعنی، اگر لنز تله‌فوتو آنر مجیک 7 پرو، کیفیت کافی را داشت، هیچ‌گاه مجبور به استفاده از این تکنولوژی نمی‌شدند. 

این در حالی است که در گوشی‌هایی مانند گلکسی اس 25 اولترا، به‌دلیل قرارگرفتن پردازنده قدرتمند و البته سازگار با رابط کاربری سامسونگ، می‌تواند اکثر پردازش‌های هوش مصنوعی را به‌صورت لوکال روی دستگاه اجرا کند. در واقع، سامسونگ هم از سخت‌افزار قدرتمندی استفاده می‌کند و هم آن‌ها را به قابلیت‌های هوش مصنوعی پیشرفته مجهز کرده است.

چرا الزام استفاده از پردازش ابری برای تجربه کاربری مفید نخواهد بود؟

دلایل متعددی وجود دارد که کارشناسان تاکید می‌کنند، پردازش‌های ابری ممکن است به ضرر تجربه کاربری تمام شوند. شاید مهم‌ترین مورد برای اکثر مردم این باشد که نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و امنیت در این ارسال داده‌ها به سرورهای هوش مصنوعی وجود دارد. درواقع، بسیاری از کاربران نمی‌خواهند عکس‌ها و ویدیوهای شخصی را در اختیار شرکت‌های تولیدکننده گوشی هوشمند قرار بدهند، حتی اگر آن‌ها با هدف مفیدی اقدام به جمع‌آوری این داده‌ها کرده باشند.

صرف‌نظر از ادعای آن‌ها درباره حفظ اطلاعات، شاید احتمال لو رفتن یا سوء استفاده از عکس‌ها و ویدیوهای کاربران پایین باشد. البته قبلا هم دیده شده که سایر شرکت‌ها و حتی مقامات، اطلاعات خصوصی خود را نادرست مدیریت می‌کنند، بنابراین این احتمال وجود دارد که همین امر در مورد تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند هم اتفاق بیافتد.

با این حال، از نظر کاربران و اغلب کارشناسان، بزرگ‌ترین مشکل در مورد عملکرد و قابلیت‌های عکاسی مبتنی‌بر پردازش ابری، در وهله اول نیاز به اتصال اینترنت است. البته درست که کاربران در داخل شهر و خانه‌هایشان می‌توانند به وای‌فای یا ارتباط سلولار متصل شوند، اما در مناطق خارج از شهر یا مواقعی که نمی‌توانند به اینترنت دسترسی داشته باشند، عملا این قابلیت‌ها بی‌کاربرد بوده و احتمالا برخی محدودیت‌های اینترنتی نیز در این دسترسی چالشی تاثیر خواهند داشت.

ویژگی‌های دوربین مبتنی بر پردازش ابری علاوه بر مشکلات حریم خصوصی و امنیت، در بسیاری از موقعیت‌ها نیز دردسرساز می‌شوند.

این مسئله برای قابلیت Video Boost در گوشی‌های پیکسل مشکل بزرگی ایجاد می‌کند، زیرا این ویژگی می‌تواند چندین گیگابایت از پهنای باند را مصرف کند. بنابراین، اگر حجم اینترنت محدودی یا سرعت اتصال پایینی داشته باشید، به احتمال بسیار حین کار با آن به مشکل برمی‌خورید.

حتی اگر اینترنت پرسرعت و پهنای باند نامحدود داشته باشید، باز هم باید چند ساعت منتظر بمانید تا ویدیوی شما در سرورهای گوگل پردازش شود. این چالش‌ها را می‌توان با ارائه قابلیت فیلم‌برداری در نور کم و ضبط ویدیوهای 8K به‌صورت پردازش درون‌دستگاهی برطرف کرد. همان‌طور که دیگران انجام می‌دهند!

البته، ممکن است پردازش سرورهای گوگل کیفیت بالاتری نسبت به پردازش محلی ارائه دهد، اما قطعا بسیاری از کاربران حاضرند تاحدودی از کیفیت چشم‌پوشی کنند تا از مزایای پردازش درون‌دستگاهی بهره‌مند شوند. در واقع، برای هیچ‌کس جذاب نیست که برای ضبط یک ویدیو باکیفیت، چندین ساعت منتظر بماند و این قطعا در ادامه، شرکت‌هایی مانند گوگل را که پردازش ابری را مهم‌تر از تجربه کاربری با مشکل مواجه خواهد کرد. چراکه کاربران می‌خواهند دستگاهی داشته باشند که بتواند به‌راحتی ویدیوهایی با کیفیت رضایت‌بخش ضبط کرده و در مواقع لازم به سراغ ابزارهای هوش مصنوعی بروند.

کاربران به دنبال قابلیت‌های متنوع فیلم‌برداری هستند که نیازی به پردازش ابری ندارند

در این قسمت بهتر اشاره کنیم که خبر خوبی برای چنین کاربران داریم و آن هم این است که چند ویژگی عالی دوربین در گوشی‌های پیکسل وجود دارد که نیازی به اتصال اینترنت ندارند. یکی از این قابلیت‌های جذاب، ویژگی "Add Me" است تا بتواند خودتان را به تصاویر دسته‌جمعی اضافه کنید. همچنین با استفاده از قابلیت Audio Magic Eraser می‌توانید صداهای ناخواسته را از ویدیو حذف کرده و از قابلیت Super Res Zoom برای بهبود کیفیت زوم استفاده کنید. این شرکت همچنین قابلیت "Zoom Enhance" را برای بهبود کیفیت عکس‌های بزرگ‌نمایی شده در فاصله دور عرضه کرده است.

البته اگر دقت کرده باشید، هیچ‌کدام از قابلیت‌های فیلم‌برداری هوش مصنوعی گوشی‌های پیکسل به‌صورت لوکال و روی دستگاه پردازش نمی‌شوند، اما برندهایی مانند شیائومی، به‌لطف سخت‌افزار باکیفیت و قدرتمند، قابلیت‌هایی مانند ضبط ویدیو آهسته و شبانه را با وضوح 4K و سرعت 120 فریم بر ثانیه امکان‌پذیر کرده است. 

همه این‌ها نشان می‌دهد که برای ایجاد ابزارهای کاربردی و البته جذاب عکاسی و فیلم‌برداری، نیاز حتمی به پردازش ابری ندارید، به‌خصوص با وجود تراشه‌های اخیر اسنپ‌دراگون و دایمنسیتی که پیشرفت‌های قابل‌توجه و گسترده‌ای در زمینه تصویربرداری و قابلیت‌های هوش مصنوعی داشته‌اند. در حال حاضر، تراشه‌های اسنپ‌دراگون 8 الیت و دایمنسیتی 9400 از واحد پردازش عصبی یا همان NPU بسیار قدرتمندتری نسبت به مدل‌های اخیر برخوردار هستند.

البته نظر کارشناسان این نیست که کاملا ویژگی‌های عکاسی و فیلم‌برداری مبتنی‌بر پردازش ابری بی‌فایده هستند، اما امیدوارند که شرکت‌ها در مورد میزان استفاده از پردازش‌های ابری و حفظ تعادل بین ارائه نوآوری‌ها و قابلیت‌های هوش مصنوعی برای مدل‌های آینده، دوباره فکر کنند.