5 تغییری که اندروید لالی‌پاپ در رابط کاربری موبایل ایجاد کرد

پیش از عرضه اندروید ۵.۰ لالی‌پاپ، طراحی سیستم‌عامل اندروید با مشکلات زیادی همراه بود. نبود هماهنگی میان اجزای رابط کاربری، استفاده از منوهای پیچیده و طراحی‌های نامنظم باعث شده بود که تجربه کاربری چندان لذت‌بخش نباشد. نسخه کیت‌کت با وجود بهبودهایی که در عملکرد ارائه داده بود، همچنان از نظر ظاهری و یکپارچگی طراحی کاستی‌هایی داشت. اما با معرفی لالی‌پاپ، تغییرات اساسی در طراحی اندروید رقم خورد که نه‌تنها ظاهر سیستم‌عامل را مدرن‌تر کرد، بلکه نحوه تعامل کاربران با دستگاه‌های اندرویدی را نیز متحول ساخت.

تحولی بزرگ با معرفی Material Design

مهم‌ترین تحول در این نسخه، معرفی زبان طراحی Material Design بود که ساختار بصری اندروید را از پایه تغییر داد. در نسخه‌های قبلی، طراحی رابط کاربری بر اساس سبک Holo شکل گرفته بود که با پس‌زمینه‌های تیره و زوایای تیز، ظاهری خشک و سنتی داشت. اما Material Design همه‌چیز را از نو تعریف کرد و یک زبان طراحی کاملاً تازه را معرفی نمود که از دنیای واقعی الهام گرفته شده بود. در این سبک جدید، مفهوم عمق، نور و سایه به‌طور گسترده به کار گرفته شد تا تجربه کار با اندروید طبیعی‌تر و دل‌نشین‌تر شود. 

رنگ‌های زنده و پویا جایگزین طیف‌های تیره و کسل‌کننده شدند و فونت Roboto، که خوانایی بالاتری داشت، به‌عنوان فونت پیش‌فرض سیستم‌عامل انتخاب شد. از طرف دیگر، انیمیشن‌های نرم و روان، جلوه‌ای پویا به اندروید بخشیدند، به‌طوری که حرکت میان منوها، باز و بسته شدن برنامه‌ها و حتی کوچک‌ترین تعاملات کاربر با سیستم‌عامل، حس زنده‌تری را منتقل می‌کرد.

بازطراحی نویگیشن بار، لانچر و اعلان‌ها!

یکی دیگر از تغییرات کلیدی این نسخه، بازطراحی نویگیشن بار و لانچر برنامه‌ها بود. در نسخه کیت‌کت، دکمه‌های نویگیشن طراحی نسبتاً قدیمی داشتند و در مقایسه با پیشرفت‌های سایر بخش‌های سیستم‌عامل، کمی ناهماهنگ به نظر می‌رسیدند. اما در لالی‌پاپ، این دکمه‌ها ساده‌تر و مدرن‌تر شدند و به‌صورت اشکال هندسی مانند مثلث، دایره و مربع نمایش داده شدند که با زیبایی‌شناسی جدید سیستم‌عامل هم‌خوانی داشت. لانچر نیز تغییراتی اساسی به خود دید؛ پس‌زمینه‌ی آن از رنگ‌های تیره به سفید تغییر کرد که حس روشنایی و سادگی بیشتری را به همراه داشت. این تغییرات در کنار طراحی جدید نوار وضعیت و اعلان‌ها، باعث شد که تجربه کاربری اندروید یکدست‌تر و منسجم‌تر شود.

یکی از ویژگی‌های جالب و تأثیرگذار در طراحی جدید، معرفی دکمه‌ی شناور یا Floating Action Button (FAB) بود. این دکمه که معمولاً به‌صورت دایره‌ای طراحی شده بود، در بالاترین سطح هر صفحه قرار می‌گرفت و کاربر می‌توانست از طریق آن به سریع‌ترین و مهم‌ترین قابلیت یک برنامه دسترسی داشته باشد. برای مثال، در Gmail این دکمه برای نوشتن ایمیل جدید، در Google Keep برای اضافه کردن یادداشت، و در Google Calendar برای تنظیم یک رویداد جدید استفاده می‌شد. این عنصر جدید در طراحی، علاوه بر اینکه ظاهر برنامه‌ها را جذاب‌تر کرد، باعث شد تجربه کار با آنها نیز ساده‌تر و روان‌تر شود.

علاوه بر این تغییرات، نوار اعلان‌ها نیز دستخوش تحولات مهمی شد. برخلاف نسخه‌های قبلی که برای مشاهده‌ی تنظیمات سریع باید به منوهای مختلف مراجعه می‌شد، در اندروید ۵.۰ کاربران می‌توانستند تنها با یک سوایپ ساده، به گزینه‌های پرکاربرد مانند Wi-Fi، بلوتوث و حالت پرواز دسترسی داشته باشند. این طراحی جدید نه‌تنها زمان دسترسی به تنظیمات را کاهش داد، بلکه باعث شد تجربه کاربری بسیار راحت‌تر و بهینه‌تر شود.

تأثیر Material Design تنها به ظاهر سیستم‌عامل محدود نماند، بلکه استانداردهای جدیدی برای طراحی اپلیکیشن‌ها نیز به همراه داشت. در این نسخه، برنامه‌های پیش‌فرض گوگل مانند Gmail، Google Calendar و تنظیمات، همگی با این زبان طراحی جدید بازطراحی شدند. پیش از آن، اپلیکیشن‌های اندرویدی معمولاً از نظر ظاهری انسجام چندانی نداشتند و هر توسعه‌دهنده بر اساس سلیقه‌ی خود رابط کاربری را طراحی می‌کرد. اما اندروید ۵.۰ لالی‌پاپ باعث شد که اپلیکیشن‌های مختلف تحت یک استاندارد مشخص طراحی شوند که به مرور زمان، منجر به ایجاد یک تجربه‌ی بصری هماهنگ‌تر در سراسر اکوسیستم اندروید شد.

تحولی عظیم در طراحی صفحه قفل

یکی از مهم‌ترین بخش‌هایی که در اندروید ۵.۰ متحول شد، سیستم اعلان‌ها و صفحه قفل بود. در نسخه‌های پیشین اندروید، اعلان‌ها در یک لیست ساده و کم‌جزئیات در نوار بالای صفحه نمایش داده می‌شدند که مدیریت آن‌ها چندان کارآمد نبود. اما در لالی‌پاپ، گوگل طراحی کارت‌محور (Card-Based UI) را معرفی کرد که ظاهری منظم، مدرن و خواناتر به اعلان‌ها بخشید.

اکنون هر اعلان به‌صورت یک کارت مستقل با گوشه‌های نرم، سایه‌های طبیعی و طراحی منسجم نمایش داده می‌شد. این کارت‌ها نه‌تنها خوانایی بیشتری داشتند، بلکه امکان تعامل مستقیم را نیز فراهم می‌کردند. کاربران می‌توانستند بدون نیاز به باز کردن اپلیکیشن‌ها، از طریق دکمه‌های اکشن، به اعلان‌ها پاسخ دهند، موسیقی را کنترل کنند یا حتی مستقیماً یک وظیفه را انجام دهند.

علاوه بر این، صفحه قفل نیز تغییرات قابل‌توجهی به خود دید. اکنون اعلان‌ها مستقیماً روی صفحه قفل نمایش داده می‌شدند و کاربران می‌توانستند بدون نیاز به باز کردن قفل دستگاه، آن‌ها را مدیریت کنند. همچنین، ساعت بزرگی در وسط صفحه قرار گرفت که خوانایی بیشتری داشت و در دو گوشه‌ی پایین صفحه، میانبرهای کاربردی مانند دوربین و تماس سریع افزوده شد.

همچنین، گوگل برای افزایش امنیت کاربران، حالت اعلان‌های حساس را معرفی کرد. در این حالت، کاربران می‌توانستند تعیین کنند که محتوای اعلان‌های حساس (مانند پیام‌ها) تنها در صورت باز کردن قفل نمایش داده شود، درحالی‌که اعلان‌های عمومی همچنان روی صفحه قفل ظاهر می‌شدند.

تحولی در صفحه‌کلید: از طراحی قدیمی به سبکی مدرن و کاربردی

یکی دیگر از بخش‌هایی که در این نسخه تغییر کرد، صفحه‌کلید پیش‌فرض اندروید بود. قبل از اندروید ۵.۰، صفحه‌کلید اندروید طراحی نسبتاً ساده‌ای داشت که با رنگ‌های تیره و کلیدهای مجزا، چندان جذاب به نظر نمی‌رسید. اما در لالی‌پاپ، گوگل تصمیم گرفت صفحه‌کلید را با زبان طراحی متریال هماهنگ کند و یک ظاهر کاملاً جدید برای آن ایجاد کند.

پس‌زمینه‌ی صفحه‌کلید از رنگ سیاه به سفید تغییر کرد تا ظاهری مینیمال و مدرن داشته باشد. همچنین، طراحی کلیدها ساده‌تر شد و مرزبندی‌های آن‌ها حذف گردید تا تجربه‌ی تایپ روان‌تر شود. برخلاف نگرانی‌های اولیه درباره کاهش دقت در تایپ، این تغییرات در عمل باعث بهبود سرعت تایپ و تجربه‌ی کاربری شد.

علاوه بر تغییرات ظاهری، صفحه‌کلید جدید دارای پیش‌بینی کلمات هوشمندتر و بهبود قابلیت تایپ صوتی بود که کارایی آن را دوچندان می‌کرد. این تغییرات، مقدمه‌ای برای تحولاتی بود که در نسخه‌های بعدی اندروید، مانند Material You، تکامل یافتند و به کاربران امکان شخصی‌سازی صفحه‌کلید را دادند.

منوی جدید برنامه‌های اخیر

در نسخه‌های پیشین اندروید، منوی برنامه‌های اخیر (Recent Apps) شامل یک لیست ساده از آیکون‌ها یا پیش‌نمایش‌های کوچک اپلیکیشن‌ها بود که از نظر بصری چندان جذاب به نظر نمی‌رسید. اما در اندروید ۵.۰، گوگل تصمیم گرفت این بخش را به‌طور کلی متحول کند.

در لالی‌پاپ، منوی برنامه‌های اخیر به یک استک سه‌بعدی از کارت‌ها تبدیل شد که هر برنامه را در قالب یک کارت تمام‌صفحه نمایش می‌داد. این کارت‌ها به شکلی روان و پویا روی یکدیگر قرار می‌گرفتند و کاربران می‌توانستند با اسکرول کردن، میان آن‌ها جابه‌جا شوند.

این طراحی جدید، نه‌تنها زیبایی بصری بیشتری به اندروید بخشید، بلکه باعث شد کاربران بتوانند تعداد بیشتری از برنامه‌های اخیر را ببینند و راحت‌تر میان آن‌ها جابه‌جا شوند. همچنین، اگر یک برنامه دارای چندین پنجره یا سند باز بود (مثلاً مرورگر کروم)، هر پنجره به‌عنوان یک کارت مستقل در این منو نمایش داده می‌شد.

انیمیشن‌های جدیدی نیز برای جابه‌جایی میان برنامه‌ها طراحی شد که حس پویایی بیشتری به سیستم‌عامل می‌بخشید. این تغییر، تجربه‌ی کار با چندین برنامه به‌صورت هم‌زمان را بهبود بخشید و باعث شد مدیریت وظایف روزمره بسیار راحت‌تر شود.