دیدگاه کوالکام درباره نقش هوش مصنوعی در آینده اپلیکیشنهای موبایل
با ورود به نخستین سال از هوش مصنوعی مولد بر روی دستگاههایی مانند تلفنها و لپتاپها، کوالکام، سازنده تراشه Snapdragon، نگاهی بلندمدت به آینده دارد.
در ابتدای سال 2024، سری تلفنهای Galaxy S24 سامسونگ با هوش مصنوعی مولد آغاز به کار کردند و شاهد رونمایی از انبوهی از قابلیتهای جدید هوش مصنوعی توسط تولیدکنندگان مختلف بودیم. اما آنچه که در آینده پیش رو داریم، چیزی فراتر از افزودن چند ویژگی جدید به تلفنهای همراه است؛ آینده ممکن است نحوه استفاده ما از اپلیکیشنها را به طور کامل متحول کند. درگا مالادی، معاون ارشد و مدیرکل برنامهریزی فناوری و راهحلهای لبهای در کوالکام، معتقد است که این تغییرات بنیادین، دنیای اپلیکیشنها را تحت تأثیر قرار خواهند داد.
مالادی میگوید: ما به تازگی وارد عصری شدهایم که در آن محاسبات به صورت پیشبینیگر و با حضور همهجانبه هوش مصنوعی در پسزمینه در حال اجراست. هوش مصنوعی دائماً فعالیتهای شما را پیشبینی میکند، متوجه میشود که قدم بعدی شما چیست و حتی قبل از آنکه درخواست کنید، راهحلها را به شما ارائه میدهد.
این تحول شبیه به زمانی است که اپل در سال 2007 اولین آیفون را معرفی کرد. آن زمان، مردم هنوز درک نکرده بودند که چطور میتوانند از صفحهنمایش لمسی گسترده این دستگاه بهرهبرداری کنند. تنها پس از آنکه توسعهدهندگان اپلیکیشنهایی را طراحی کردند که از این قابلیتها استفاده میکردند، اهمیت و کاربرد این تکنولوژی برای کاربران روشن شد. امروزه برخی از ویژگیهای پیشبینیگرانه مانند پیشنهاد حالتهای تمرکز توسط اپل در طول روز وجود دارند، اما این تنها آغاز راه است. پتانسیل واقعی زمانی شکوفا میشود که توسعهدهندگان اپلیکیشنهای کوچکتر و مستقل خارج از شرکتهای بزرگ فناوری نیز وارد این عرصه شوند. کوالکام زیرساختهای لازم را فراهم کرده، اما اکنون این توسعهدهندگان هستند که باید از این قابلیتها بهره ببرند و اپلیکیشنهایی بسازند که کاربران به آنها علاقهمند شوند.

به همین دلیل است که کوالکام تلاش میکند توسعهدهندگان اپلیکیشنها را ترغیب کند تا هوش مصنوعی مولد را به بخشی از نرمافزارهای خود تبدیل کنند. مالادی توضیح میدهد: "توسعهدهندگان از سراسر جهان هستند و بسیاری از آنها هنوز با چالشهای ساخت یک اپلیکیشن از ابتدا دست و پنجه نرم میکنند. اما ما در حال سادهتر کردن این فرآیند برای آنها هستیم تا بتوانند به سرعت از این فناوری بهره ببرند."
ابزارهای هوش مصنوعی مولد که امسال معرفی شدهاند، تنوع زیادی دارند. برخی از این ابزارها بر اساس فناوریهای موجود توسعه یافتهاند. به عنوان مثال، ویژگی Reimagine در پیکسل 9 که به کمک تراشه Tensor G4 گوگل عمل میکند، امکان اضافه کردن اشیاء به تصاویر را فراهم میکند. این قابلیت در واقع نسخه پیشرفتهتر ابزار Magic Editor است که سال گذشته معرفی شد. برخی دیگر از ابزارها، تجربه کاربری را به شکلی کاملاً جدید هدایت میکنند. به عنوان مثال، ویژگی Circle to Search که با گوشیهای Galaxy S24 معرفی شد، به کاربران اجازه میدهد با کشیدن یک دایره به دور چیزی که روی صفحه مشاهده میکنند، آن را جستجو کنند، بدون نیاز به تایپ کردن یا جستجوی دستی. همچنین، ابزارهای هوش مصنوعی سامسونگ شامل حالت مکالمه است که بهصورت زنده مکالمات حضوری را بین زبانهای مختلف ترجمه میکند و حتی قابلیت ترجمه پیامکها را نیز دارد.
اما با ظهور Apple Intelligence، توجه به هوش مصنوعی مولد بیش از پیش خواهد شد. اپل در حال توسعه قابلیتهای هوش مصنوعی مولد خود است که شامل ارتقاء سیری، تولید تصویر و ابزارهای بهرهوری برای بازنویسی متنها و موارد دیگر میشود. برخلاف دیگر روندهای موبایلی که اپل به کندی آنها را پذیرفته است، مانند تلفنهای تاشو (آیفون تاشو هنوز در حال توسعه است، پنج سال پس از معرفی تلفنهای تاشوی سامسونگ!)، اپل با هوش مصنوعی قدم به جلو گذاشته و همزمان با دیگر شرکتها، راهحلهای خود را به کاربران ارائه خواهد کرد.

مالادی معتقد است که هنوز جزئیات کافی برای ارزیابی رقابتپذیری Apple Intelligence وجود ندارد. هنوز مشخص نیست که اپل از چه مدلهای زبانی بزرگ (LLM) استفاده خواهد کرد و چه اپلیکیشنهایی میتوانند از این قابلیتها بهرهمند شوند. استفاده از یک فضای ابری ترکیبی – پردازش برخی از دادهها در دستگاههای اپل و انجام برخی دیگر در فضای ابری – توجه مالادی را جلب کرده، اما تا زمانی که اطلاعات بیشتری در دست نباشد، نمیتوان قضاوت نهایی کرد.
کوالکام از همان ابتدا تصمیم گرفت از پردازشهای ابری اجتناب کند و ترجیح داد پردازشها را مستقیماً روی دستگاههای مجهز به تراشههای Snapdragon انجام دهد. این رویکرد نهتنها از حریم خصوصی کاربران محافظت میکند، بلکه امکان ارائه پاسخهای شخصیسازی شده را فراهم میسازد و با کاهش تأخیر، نتایج سریعتری ارائه میدهد.
با این حال، موفقیت کوالکام به توانایی توسعهدهندگان اپلیکیشنهای شخص ثالث نیز بستگی دارد. اینکه چگونه این توسعهدهندگان از قابلیتهای هوش مصنوعی مولد استفاده خواهند کرد، هنوز مشخص نیست. کوالکام در اجلاس سال گذشته خود در هاوایی برخی از این قابلیتها را معرفی کرد؛ از جمله گسترش تصویر با تولید بخشهایی فراتر از مرزهای اصلی آن و ترجمه زنده مکالمات گفتاری. برخی از این قابلیتها توسط سامسونگ در ابزارهای هوش مصنوعی خود ادغام شده است، اما اینکه سازندگان دستگاهها و توسعهدهندگان اپلیکیشنها چقدر از این ویژگیها بهرهبرداری کنند، به خود آنها بستگی دارد.
به گفته مالادی، آنچه مسلم است این است که هوش مصنوعی مولد بخشی از تلفنهای هوشمند آینده خواهد بود، هم در اپلیکیشنهایی که ما استفاده میکنیم و هم در نرمافزارهای زیرساختی که آنها را پشتیبانی میکنند. تراشههای Snapdragon کوالکام به صورت پیشفرض از مدلهای زبانی بزرگ (LLM) پشتیبانی میکنند، مدلهایی که از مجموعه دادههای عظیمی برای پاسخ به پرسشها استفاده میکنند و پاسخها را با پیشبینی کلمه یا عنصر بعدی تولید میکنند. از سوی دیگر، اپل نیز مقالهای منتشر کرده که در آن پیشرفتهای خود را در زمینه آموزش مدلهای زبانی بزرگ توضیح میدهد.
هنوز برای قضاوت در مورد آینده هوش مصنوعی مولد در تلفنها زود است، اما برخی از کاربردهایی که در سال گذشته دیدهایم، نشان میدهد که چگونه این تکنولوژی میتواند استفاده از تلفنها را سادهتر کند. برای مثال، با ارائه میانبرهایی به آنچه که به دنبالش هستیم، یا حتی پیشبینی خواستههای ما از طریق مشاهده الگوهای استفاده ما. در نهایت، هوش مصنوعی میتواند به ما سریعتر از آنچه که خودمان بتوانیم، دسترسی به خواستههایمان را بدهد.
یک بخش مهم از این معما هنوز گم شده است: اپلیکیشنهای شخص ثالث که کوالکام به دنبال تشویق و توانمندسازی آنها است تا از هوش مصنوعی مولد بهره ببرند. وقتی این اتفاق بیفتد، ممکن است رابطه ما با اپلیکیشنها کاملاً تغییر کند و هر چه بیشتر به هوش مصنوعی اعتماد کنیم تا کارها را برای ما انجام دهد. این تغییر میتواند مانند تحولاتی باشد که دستیارهای صوتی تقویت شده با هوش مصنوعی، مانند Siri یا دستیاران مجازی مانند Gemini، در نسخههای جدید خود ارائه دادهاند.
آیندهای را تصور کنید که یک اپلیکیشن مدیتیشن بتواند بر اساس چالشهای خاص روزانه شما، جلسهای سفارشی را تنظیم کند، یا یک اپلیکیشن مسیریابی بتواند شما را به طور خودکار از کنار نانواییای که هر جمعه به آن میروید، عبور دهد. شاید یک اپلیکیشن پیامرسان بتواند چتهایی با مسائل فوری را ابتدا به شما نشان دهد و حتی شما را از دیر رسیدن به یک قرار ملاقات مطلع کند. بسیاری از این ویژگیها ممکن است بر پایه هوش مصنوعیای باشند که هنوز ندیدهایم، اما به یاد داشته باشیم که بسیاری از بخشهای تجربه روزمره ما با تلفنهای هوشمند – از صفحهنمایشهای لمسی گرفته تا GPS و اتصال به شبکههای پرسرعت 5G – نیز زمانی ویژگیهای نوآورانهای بودند که برای اولین بار معرفی شدند. شاید هوش مصنوعی مولد، ویژگی حیاتی بعدی را برای ما به ارمغان آورد، ویژگیای که به زودی نمیتوانیم بدون آن زندگی کنیم.