آیا سال ۲۰۲۴ پایان گوشی‌های هوشمند با طراحی منحصر به فرد است؟

در طول دو دهه‌ی گذشته، گوشی‌های هوشمند شاهد یک دوره‌ی تکامل پر فراز و نشیب بوده‌اند. ما انواع و اقسام طراحی‌های عجیب و غریب را دیده‌ایم که البته بسیاری از آن‌ها با شکست مواجه شدند. در نهایت، بازار به طراحی مستطیلی شیشه‌ای که امروزه در دست داریم رضایت داد.

این طراحی ایرادی ندارد. به نظر می‌رسد موثرترین شکل برای یک گوشی هوشمند همین باشد و منطقی است که به آن پایبند باشیم. اما با وجود این توافق بر فرم کلی، هنوز هم در دنیای مستطیل‌های فلزی و شیشه‌ای، فضای زیادی برای خلاقیت و تمایز قائل شدن وجود دارد. با این حال، به نظر می‌رسد تعداد معدودی از تولیدکنندگان از این فضا بهره می‌برند. که البته این روند، رو به کاهش است.

 برای مثال، ایسوس و سونی دو تا از غول‌های دنیای گوشی‌های هوشمند بودند که برای مدت‌ها به ایده‌های خاص خود وفادار ماندند. اما به نظر می‌رسد آن‌ها هم در حال عقب‌نشینی از این رویه هستند.

 عقب‌نشینی سونی از نمایشگرهای باکیفیت

سونی اولین تولیدکننده‌ای بود که گوشی‌های هوشمند بسیار کشیده با نسبت تصویر ۲۱:۹ را معرفی کرد. این گوشی‌ها با نام «ایکسپریا ۱» به بازار عرضه شدند. در زمانی که کل صنعت به سمت نمایشگرهای فوق عریض در حال حرکت بود، حرکت سونی کمی عجیب به نظر می‌رسید. چرا که بیشتر کمپانی‌ها ترجیح می‌دادند به نسبت تصویر ۱۹:۹ یا نهایتا ۱۹.۵:۹ پایبند باشند.

علاوه بر این، پرچمداران سونی برخلاف سایر رقبا، دارای نمایشگرهای 4K بودند. این یک انتخاب بحث‌برانگیز محسوب می‌شد، زیرا بسیاری معتقد بودند که نیازی به رزولوشن فوق‌العاده‌ی ۳۸۴۰ در ۱۶۴۴ پیکسل روی یک صفحه‌ی نمایش کوچک ۶.۵ اینچی (با تراکم پیکسلی ۶۴۳ پیکسل در هر اینچ) نیست. بازاریابی سونی ادعا می‌کرد که این گوشی یک گردش کار کامل 4K را فراهم می‌کند – به این معنی که می‌شد با دوربین به صورت 4K فیلمبرداری کرد، فیلم‌های 4K را روی گوشی ویرایش نمود و در نهایت آن‌ها را با نمایشگر 4K تماشا کرد.

این ویژگی موردعلاقه‌ی طرفداران سونی بود، هرچند شاید بیشتر جنبه‌ی پز دادن داشت. اما به نظر می‌رسد که سونی در درجه‌ی اول به رضایت طرفداران وفادار خود اهمیت می‌داد. در ۴ سال بعد، هیچ تغییری در این فرمول ایجاد نشد. پرچمداران اکسپریا ۱ همچنان با صفحه‌نمایش‌های ۲۱:۹ نسبتاً غیرمعمول، رزولوشن 4K و ارتقاء‌های مختلف دوربین به همراه برنامه‌های دوربین سفارشی دستی (که در یک مقطع زمانی تا ۳ برنامه‌ی مختلف وجود داشت) همراه بودند.

اما در سال ۲۰۲۴، اکسپریا 1 VI با برخی تغییرات شوکه‌کننده معرفی شد. اولاً، نمایشگر آن به نسبت تصویر استاندارد ۱۹.۵:۹ کوچک شده است - همان فرمی که در آیفون‌ها و گلکسی‌های مدرن می‌بینید. دوم اینکه، رزولوشن 4K حذف شده و اکنون به ۱۰۸۰p کاهش یافته است.

برای ساده‌تر کردن استفاده از گوشی، اکنون به جای اینکه ویژگی‌های پیشرفته دوربین شما در سه برنامه‌ی مجزا پراکنده باشند، فقط در یک برنامه گنجانده شده‌اند که البته حرکت معقولی به نظر می‌رسد.

با این حال، آیا سونی با این تغییرات «تسلیم» شده است؟ به نظر نمی‌رسد این حرف منصفانه‌ای باشد. اکسپریا 1 VI همچنان جک هدفون (که در سال ۲۰۲۴ ستودنی است) و دکمه‌ی شاتر فیزیکی دوربین را حفظ کرده است. به علاوه، این گوشی همچنان از زوم اپتیکال واقعی استفاده می‌کند، جایی که لنز تله‌فوتو برای بزرگنمایی ۳.۵ تا ۷.۱ برابر به صورت فیزیکی حرکت می‌کند.

این تغییرات نشان می‌دهد که شکل ظاهری گوشی‌های سونی در حال مطابقت با استاندارد بازار است و رزولوشن آن‌ها از سایر پرچمداران با نمایشگرهای QHD پایین‌تر می‌آید. طرفداران سونی از این بابت کمی احساس خیانت می‌کنند و احتمالاً نگران این هستند که سال آینده چه چیزهای دیگری در مورد گوشی‌های خاص و منحصر به فرد سونی تغییر خواهد کرد.

چرخش عجیب ایسوس: از اوج‌گیری تا سقوط در دنیای گوشی‌های خاص

ایسوس، از سوی دیگر، به نظر می‌رسد کاملاً از ارائه‌ی گوشی‌های هوشمند خاص و منحصر به فرد دست کشیده است. این تولیدکننده زمانی دو خط تولید، گوشی‌های هوشمند کاملاً متفاوت را ارائه می‌کرد که هر کدام طرفداران خاص خود را داشتند: گوشی‌های گیمینگ بسیار خوش‌صورت ROG و گوشی‌های جمع و جور ZenFone.

ابتدا نگاهی به هیولاهای گیمینگ ROG بیندازیم – این گوشی‌ها با صفحه‌نمایش‌های بزرگ، مشخصات فنی در سطح بالا و لبه‌های نسبتاً پهنی که دو هدف را دنبال می‌کردند، شناخته می‌شدند. اول، نگه‌داری اسپیکرهای استریو روبه‌جلو برای تجربه‌ی بهتر صدای بازی و دوم، این امکان را به کاربر می‌دادند که به راحتی گوشی را در دست بگیرد و از دکمه‌های ماشه‌ی گیمینگ کناری آن برای کنترل بهتر بازی استفاده کند. این دکمه‌ها واقعاً حس و حال یک کنسول دستی را القا می‌کردند.

برای درک بهتر تغییرات ظاهری، در سمت چپ تصویر ROG Phone 8 و در سمت راست تصویری از ROG Phone 7 را که کاربران به شوخی با نام‌های Mr. Chin و Forehead (به خاطر لبه‌های بزرگ بالا و پایین صفحه‌نمایش) صدا می‌زدند، مشاهده می‌کنید.

اما سال ۲۰۲۴ برای ایسوس و طرفداران پرشور گوشی‌های ROG، سال خوشایندی نبود. در این سال، ROG Phone 8 با لبه‌های باریک و یکنواخت در اطراف صفحه‌نمایش عرضه شد. اسپیکرهای استریو نیز دیگر به شکل سابق نبودند و به صورت ووفر پایین و درایور گوشی (شبیه به تقریباً تمام پرچمداران موجود در بازار به جز اکسپریا) درآمده بودند. دکمه‌های ماشه‌ی گیمینگ اولتراسونیک همچنان وجود داشتند، اما دیگر به راحتی نمی‌توانستید گوشی را مانند یک کنسول بازی در دست بگیرید و از آن لذت ببرید.

همچنین، در اقدامی عجیب، در جدیدترین نسخه‌ی خنک‌کننده‌ی جانبی (Aero Active Cooler)، دیگر خبری از ساب‌ووفر نبود – این ویژگی در ROG Phone 7 سال گذشته عرضه شده بود و واقعاً برای تجربه‌ی گیمینگ باکیفیت عالی به نظر می‌رسید، اما به سرعت حذف شد.

بازاریابی ایسوس برای ROG Phone 8 کاملاً آشکار بود – آن‌ها قصد داشتند از جایگاه خاص «گوشی هوشمند گیمینگ» خود خارج شوند و کاربران معمولی‌تر را به سمت خود جلب کنند. با این هدف، دوربین این گوشی ارتقاء یافته و حالا از یک لرزشگیر گیمبال فیزیکی بهره می‌برد. با کمال تاسف، این دوربین همچنان نمی‌توانست به خوبی پرچمداران رده بالا عکس بگیرد و در زمینه‌ی عکاسی، حرف زیادی برای گفتن نداشت.

در تصویر سمت چپ، ROG Phone 8 و در سمت راست، ROG Phone 7 را مشاهده می‌کنید. همان‌طور که می‌بینید، با وجود تغییرات ظاهری، هنوز هم المان‌های گیمینگ در ROG Phone 8 حفظ شده است.

بنابراین، با ROG Phone 8 شاهد تجربه‌ی گیمینگ ضعیف‌تر، اسپیکرهای باکیفیت پایین‌تر و دوربینی که در حد و اندازه‌ی سایر پرچمداران نیست، هستیم در حالی که قیمت این گوشی همچنان در سطح بالایی قرار دارد. به نظر نمی‌رسد این حرکت ایسوس موفقیت‌آمیز بوده باشد – طرفداران از این تغییرات راضی نیستند و به نظر نمی‌رسد ROG Phone 8 بتواند کاربران جدیدی را به خود جلب کند، چرا که دیگر آن جذابیت خاص خود را برای گیمرها از دست داده است.

اما اگر آن حرکت ایسوس یک ضربه بود، ZenFone 11 Ultra یک فاجعه به تمام معنا بود. در چند سال گذشته، ZenFone تنها پرچمدار اندرویدی جمع و جوری بود که می‌توانستید بخرید – شبیه به آیفون مینی در دنیای اندروید. با صفحه‌نمایش ۵.۹ اینچی ۲۰:۹، که به راحتی با یک دست قابل استفاده و حمل بود.

متأسفانه، به نظر می‌رسد که ایسوس علیرغم ارائه‌ی گوشی‌های منحصر به فرد و متمایز، نتوانسته موفقیت چشمگیری در فروش آن‌ها به دست آورد. این گوشی‌ها که زمانی به عنوان تنها گزینه‌های خاص در بازار شناخته می‌شدند (به‌ویژه برای کسانی که به دنبال یک گوشی کوچک بودند)، نتوانستند جایگاه خود را در میان انبوه گوشی‌های مشابه حفظ کنند.

ZenFone 11 Ultra، در یک چرخش ۱۸۰ درجه‌ای عجیب، با صفحه‌نمایش عظیم ۶.۷۸ اینچی روانه‌ی بازار شد. این گوشی از نظر شکل، اندازه و طراحی شباهت زیادی به ROG Phone 8 دارد و تنها تفاوت آن، فقدان دکمه‌های ماشه‌ی گیمینگ روی لبه‌ی کناری است. در واقع، ZenFone 11 Ultra را می‌توان نسخه‌ی ساده‌تر ROG Phone 8 دانست، چرا که از پردازنده‌ی مشابه، صفحه‌نمایش ۱۴۴ هرتز و دوربینی با مشخصات یکسان بهره می‌برد. این موضوع باعث شده تا بسیاری از کاربران از خود بپرسند که دلیل ارائه‌ی این گوشی چه بوده است؟

مقایسه‌ی ابعاد ZenFone 10 و ZenFone 11 به وضوح نشان‌دهنده‌ی تغییر سایز قابل توجهی است که ایسوس در این گوشی اعمال کرده است.

بنابراین، ایسوس در عرض یک سال موفق شد تا دو گروه از طرفداران خود را شوکه کند:

علاقه‌مندان به ROG: این افراد عاشق اندازه‌ی بزرگ ROG Phone بودند که تجربه‌ای شبیه به کنسول‌های دستی را ارائه می‌داد.

طرفداران ZenFone: این دسته از کاربران به دنبال آخرین پرچمدار جمع و جور بازار بودند. 

ایسوس برای هم‌رنگ شدن با بازار و افزایش فروش، تصمیم گرفت دو نسخه‌ی مختلف از یک گوشی تکراری را تولید کند. این موضوع نه تنها باعث نارضایتی طرفداران شد، بلکه هویت و اصالت این دو برند را نیز زیر سوال برد.

متأسفانه، این گوشی‌ها با وجود قیمت بالا، دیگر آن وجهه‌ی منحصر به فرد خود را از دست داده‌اند و در دنیای یکنواخت و شبیه به هم گوشی‌های هوشمند امروزی، حرف زیادی برای گفتن ندارند.

در سال ۲۰۲۴، تفاوت‌های گوشی‌های هوشمند به چه چیزهایی محدود شده است؟ جنس بدنه، روکش مات یا براق، و نرم‌افزاری که به صورت پیش‌فرض روی آن‌ها نصب شده است؟

سخن پایانی

در نهایت، سال ۲۰۲۴ دوره‌ی یکسان‌سازی و شباهت هر چه بیشتر محصولات در دنیای گوشی‌های هوشمند است. به نظر می‌رسد دیگر خبری از آن خلاقیت‌ها و ریسک‌پذیری‌هایی که منجر به خلق گوشی‌های خاص و منحصر به فرد می‌شد، نخواهد بود. در این میان، تنها می‌توان امیدوار بود که شاید هنوز هم برای سونی و دیگر برندها دیر نشده باشد و آن‌ها بتوانند راهی برای متمایز کردن خود در این بازار اشباع‌شده پیدا کنند.