آیا سقوط اپل نزدیک است؟ راه نجات چیست؟

طی چند روز گذشته اخبار عجیب و غریبی درباره سقوط اپل و اتمام دوره پادشاهی این کمپانی منتشر شده است. از 13 سال گذشته تا کنون برای اولین‌بار درآمد اپل )نسبت به دوره مشابه در سال گذشته( با کاهش مواجه شد و این موضوع ضربه‌ای 40 میلیارد دلاری به سهام کمپانی وارد کرد. جالب است بدانید با وجود کاهش 6.3 درصدی سهام، همچنان ارزشمندترین برند جهان شناخته می‌شود.

اپل به دلیل موفقیت‌های چشمگیری که از سال‌های اولیه فعالیت خود در زمینه تکنولوژی به دست آورده، انتظار کاربران و کارشناسان را از خودش بسیار بالا برده است، طوری که انگار هیچ‌کس تحمل دیدن سقوط آن را ندارد. البته دقت داشته باشید که تمام این جنجال‌ها درباره شکست اپل تنها به این دلیل است که تعداد آیفون‌های فروخته‌شده اندکی کاهش پیدا کرده. اپل حتی با وجود این همچنان بسیار بزرگ‌تر از آن است که با کاهش فروش آیفون سقوط کند یا از دور رقابت خارج شود. برای درک عظمت آن تنها به این نکته اشاره می‌کنیم: درآمد کمپانی در سال 2015 حدودا 210 میلیارد دلار بوده است؛ اگر اپل یک کشور بود، با این درآمد 45مین کشور پردرآمد جهان شناخته می‌شد! یعنی در سال گذشته حدودا 150 کشور درآمدی کمتر از شرکت اپل داشته‌اند؛ پس مطمئن باشید که به این زودی‌ها سقوط نخواهد کرد!

افشاسازی‌های عجیب و غریب از خط تولید اپل پیش‌بینی تصمیمات مدیران این برند را برای کاربران و کارشناسان سخت می‌کند. به عنوان مثال، از 8 سال پیش که iPhone 3G معرفی شده تا کنون سیاست اپل هنگام معرفی گوشی‌ها قابل پیش‌بینی بوده است؛ به گونه‌ای که یک سال طراحی آیفون تغییر کرده و سال دیگر عملکرد آن ارتقا یافته است. با توجه به عملکرد خیره‌کننده آیفون 6اس و طراحی مشابه آن با آیفون 6 انتظار می‌رود که سپتامبر امسال شاهد آیفونی با طراحی جدید باشیم. طبق شایعات و عکس‌های منتشرشده از خط تولید این کمپانی، ظاهرا آیفون 7 تغییر چشمگیری در طراحی ظاهری ندارد و احتمالا فقط عملکردش نسبت به آیفون 6اس ارتقا می‌یابد که این خود سنت 8 ساله را خدشه‌دار می‌کند. البته اخباری پیرامون قرارگیری دوربین دوگانه در پرچمدار 2016 منتشر شده که نمی‌توان آن را تحولی اساسی شمرد. با این حساب احتمالا پرچمدار سال 2017، یعنی آیفون 7اس، با سورپرایزی ویژه همراه خواهد بود که شاید بدنه تمام‌شیشه‌ای باشد.

شرکتی که رشد نکند، به زودی می‌میرد

با وجود محصولات بسیار متنوع از جمله مک‌بوک‌ها، آیپدها، آیپاد‌ها و غیره که اپل تولید می‌کند، بیش از 73 درصد درآمد کمپانی از فروش آیفون حاصل می‌شود. کاهش درآمد حاصل از فروش آیفون را می‌توان کاهش کل درآمد کمپانی دانست، زیرا این محصول نقش بسیار مهمی در ادامه حیات اپل ایفا می‌کند. اگرچه معرفی آیفون‌ اس‌ای می‌تواند سرعت فروش را اندکی افزایش دهد، پرچمداران 2016 کمتر از 5 ماه دیگر معرفی می‌شوند. آیا اس‌ای می‌تواند این خلأ 5 ماهه را پر کند؟ نکته دیگر این‌که، طبق اخبار منتشرشده، آیفون 7 شباهت بسیار زیادی به آيفون 6اس خواهد داشت. پس این احتمال وجود دارد که پرچمدار امسال نتواند، آن‌طور که شایسته است، کاربران را تحت تاثیر قرار دهد و آنها را به خرید 7 متقاعد کند.

علی‌رغم رکود بازار فروش تبلت، اپل همچنان در این عرصه می‌تازد و آیپد‌هایش پرفروش‌ترین تبلت‌های سال هستند، اما نمی‌تواند کسری درآمد پیش‌آمده را جبران کند. این موضوع درباره مک‌بوک‌ها و ساعت‌های هوشمند اپل هم صدق می‌کند؛ این محصولات نیز پرفروش‌ترین در دسته‌بندی خودشان هستند، اما سود فروش آنها برای جبران کاهش تقاضای آیفون‌ کافی نیست.

البته، همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، اوضاع آن‌قدر‌ها هم برای اپل بد نیست؛ اما ممکن است آینده وحشتناک باشد! حتی اگر این سناریو را در نظر بگیریم که اپل تا 2017 کاربران را مجاب به خرید آیفون 7 می‌کند و آیفون 7اس نیز با طراحی جدید از راه می‌رسد، در این حالت اپل درآمد فوق‌العاده‌ای به جیب می‌زند؛ اما بعد از آن چه اتفاقی می‌افتد؟ آمار نشان می‌دهد که بازار فروش پرچمداران و محصولات گران‌قیمت موبایلی تا اینجای کار هم اشباع شده است، چه برسد به سال 2017 که برند‌های چینی سهم عظیمی از سبد خرید کاربران را تصاحب خواهند کرد. در این صورت دو راه برای اپل وجود دارد: اول این‌که طرح تعویض آیفون راه بیندازد و با پس‌گرفتن گوشی‌های قدیمی، پرچمداران 2017 را به کاربران عرضه کند؛ راه دوم این‌که کاربران اندروید را وادار به مهاجرت کند. اگر آیفون 7 توجه مشتریان فعلی اپل را به خود جلب نکند، همچنان بازار بزرگی به نام اندروید وجود دارد که تعداد بسیاری از کاربرانش، در صورت کاهش قیمت آیفون، مشتاق به خرید محصولات اپل هستند. به هر حال شاید کسب درآمد هنگفت بتواند اپل را در هر کشوری زنده نگه دارد، اما اقتصاد امریکا ثابت کرده است: «شرکت‌هایی که رشد نکنند، به زودی می‌میرند!»

اپل باید تجارت جدیدی آغاز کند

مشخصا مدیران اپل به دنبال خلق تجارتی جدید و محصولی پرطرفدار هستند که دوباره آنها را به روزهای اوج بازگرداند، اما کدام تجارت؟ کدام محصول؟ همان‌طور که می‌دانید، بازار هدست‌های واقعیت مجازی داغ است و نکته مثبت تجارت وی‌آر این است که شرکت‌های متعددی در آن فعال نیستند. اپل با تولید این هدست‌ها می‌تواند به راحتی بازار را قبضه کند، زیرا طرفداران پروپاقرصی دارد که آماده معرفی محصول جدید و خرید آن در اولین روز عرضه هستند.

یکی دیگر از تجارت‌های نوظهور تولید اتومبیل‌های خودران است؛ ورود به این عرصه به آسانی تولید هدست وی‌آر نیست، زیرا نه تنها ماهیت اپل را تغییر می‌دهد، بلکه رقبای متعدد و قدرتمندی در زمین بازی حضور دارند. از جمله رقیبان قدر می‌توان به گوگل، اوبر و تسلا اشاره کرد که هرکدام به موفقیت‌های چشمگیری در این زمینه دست یافته‌اند، اما اپل برندی نوپا در این عرصه شناخته می‌شود. نکته دوم این‌که خط تولید اسمارت‌فون را می‌توان با اندکی تغییر به تولید تبلت یا ساعت هوشمند اختصاص داد، اما اتومبیل به خط تولید و متخصصانی کاملا مجزا از گجت‌های هوشمند نیاز دارد. تشکیل تیم‌های مدیریتی و تخصصی جدید هم ممکن است هزینه گزافی برای اپل به بار آورد.

احتمالا متوجه شده‌اید که مک‌بوک‌های اپل با بالاترین قیمت عرضه می‌شوند، اما، آن‌طور که شایسته است، امکان بازی کردن برای آنها فراهم نشده. اگرچه برخی شرکت‌های بازی‌سازی معتبر محصولاتشان را برای Mac OS نیز عرضه می‌کنند، مسلما هیچ گیمری که حرفه‌ای باشد حاضر نیست یک‌ مک‌بوک را صرفا برای گیمینگ بخرد. یکی از تولیدات اپل که امکان تبدیل‌شدن به کنسول بازی را دارد Apple TV است. پیش از این شایعاتی درباره ورود این کمپانی به دنیای گیم و بازی‌های کنسولی هم منتشر شده بود، اما بعد از آن دیگر هیچ خبری به بیرون درز نکرد. به هر حال دنیای گیمینگ هم می‌تواند پتانسیل خوبی برای افزایش درآمد اپل ارائه کند، اما تاکنون که خبر موثقی منتشر نشده است و پرونده آن را باید موقتا بسته دانست.

خانه‌های هوشمند هم یکی از آینده‌دارترین پروژه‌های حال حاضرند، اما رقیبان فوق‌العاده قدرتمندی در این عرصه فعالیت می‌کنند. از جمله مهم‌ترین آنها باید به گوگل اشاره کرد که نه تنها به کار در این زمینه علاقه نشان داده، بلکه محصولاتی هم عرضه کرده است که تصمیم اپل را برای شروع فعالیت سخت‌تر از پیش می‌سازد.

درمجموع می‌توان تکنولوژی‌های متعددی را نام برد که جای پیشرفت بسیار دارند و هرکدام پتانسیل درآمدزایی فوق‌العاده بالایی دارد، اما در این میان نکته‌ای مهم به چشم می‌خورد. کمی تاریخ را ورق می‌زنیم و به سال 1976 بازمی‌گردیم؛ هنگامی که اولین کامپیوتر خانگی این برند با نام Apple 1 معرفی شد. اپل آن‌ سال‌ها جزو اولین شرکت‌هایی بود که چنین محصولی ارائه می‌کردند و طی 40 سال گذشته در حال ارتقای عملکرد آن بوده است. این کمپانی در تولید گوشی هوشمند، تبلت، ساعت هوشمند، لپ‌تاپ و mp3 پلیر هم جزو اولین‌ها و قدیمی‌ترین‌هاست که خودشان کار را از صفر شروع کرده‌اند و تاکنون ادامه داده‌اند. اما آیا این موضوع برای اتومبیل‌های خودران، کنسول‌های خانگی، هدست‌های وی‌آر یا خانه‌های هوشمند هم صدق می‌کند؟ مسلما پاسخ منفی است. نه تنها اپل در این زمینه‌ها جزو برترین‌ها نیست، بلکه شرکتی نوپا شناخته می‌شود که رقیبانی قدرتمند و موفق در پیش روی خود می‌بیند. در صورتی که اقدام به تولید هریک از محصولات مذکور کند، برخلاف آیفون یا مک‌بوک، دیگر حرف اول را نخواهد زد، بلکه رقبای پرطرفداری وجود دارند که شانه به شانه او پیش خواهند آمد.

مدیران این کمپانی همیشه سعی کرده‌اند هر محصولی که تولید می‌کنند، بهترین باشد و شاید نگرانی آنها این است که در تولید اتومبیل خودران از گوگل یا در توسعه هدست‌های وی‌آر از Oculus عقب بمانند. البته در پایان باز هم به این نکته اشاره می‌کنیم که انتشار چنین مقالاتی به هیچ وجه خبر از اتمام زودهنگام افق‌ها برای اپل ندارد، بلکه صرفا آینده‌ای مبهم برای این کمپانی تصویر می‌کند و مدیرانی همچون تیم کوک باید تصمیماتی حیاتی برای ادامه حیات اپل بگیرند.

نظر شما درباره آینده این برند چیست؟ آیا با کاهش محبوبیت اسمارت‌فون و اشباع این بازار، دیگر اپل حرفی برای گفتن نخواهد داشت؟ به نظر شما با فروش هدست‌ وی‌آر یا کنسول بازی می‌توان کمبود‌های فعلی را جبران کرد؟