جزئیات طرح رجیستری و وضعیت گوشی‌های مسافری بعد از اجرای طرح
تبلیغات
اگر اخبار بازار موبایل و گوشی‌های همراه را دنبال می‌کنید احتمالا متوجه شده‌اید که مدتی‌ست طرح رجیستری گوشی‌های همراه جهت جلوگیری از قاچاق و ورود غیرقانونی آنها به اجرا درآمده است. این طرح در ابتدا سال ۸۵ برای یک دوره آزمایشی که حدود یک سال به‌طول انجامید اجرا شد اما در نهایت شکست خورد و در آن زمان نتوانست به زیرساخت لازم جهت اجرای دائمی دست پیدا کند. بدین ترتیب در طی ۱۰ سال گذشته نظارت محکم و اصولی روی وارد گوشی‌های موبایل به داخل کشور وجود نداشت و عمده گوشی‌ها به‌شکل قاچاق وارد میشد.
اما با روی کار آمدن دولت دوازدهم، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر جوان ارتباطات و فناوری اطلاعات خبر از اجرای جدی طرح رجیستری داد. هم‌اکنون این طرح از ابتدای مهر ماه سال جاری اجرایی شده و گوشی‌هایی که شماره IMEI آنها در سامانه گمرکی کشور ثبت نشده باشد، بیشتر از یک ماه نمی‌توانند از اپراتورهای داخلی سرویس بگیرند و سپس غیرفعال می‌شوند.
بیشتر بخوانید: نحوه رجیستر کردن گوشی
یعنی گوشی موبایل توریست‌ها و افرادی که برای مدتی موقت داخل ایران حضور دارند تا یک ماه می‌تواند از شبکه مخابراتی کشور سرویس دریافت کند. مشخص نیست در صورتی که مدت اقامت موقت این افراد در کشور بیش از یک ماه باشد چه اقدامی باید از سوی آنها برای کار با تلفن همراه‌شان صورت گیرد.
گوشی‌هایی که تاکنون وارد کشور شده و قبل از مهر ماه سال جاری توسط سیمکارت اپراتورهای داخلی فعال شده‌اند بدون مشکل به کار خود ادامه می‌دهند؛ اما داستان برای گوشی‌هایی که از این‌پس وارد می‌شوند متفاوت از قبل خواهد بود.
طبق اطلاعاتی که در مورد شرایط جدید طرح رجیستری در سامانه هوشمند مدیریت تجهیزات ارتباطی، همتا، منتشر شده:
در طرح جدید، لیست IMEI های وارداتی در مرز گمرکی از بازرگان دریافت شده و در سامانه جامع تجارت ایران ثبت می‌شود. در سامانه جامع تجارت، به هر یک از IMEI های وارد شده به کشور، یک کد فعالسازی منحصر به‌فرد اختصاص داده می‌شود. به هنگام خرید تلفن همراه، بایستی این کد منحصر به‌فرد در اختیار خریدار قرار گیرد. خریدار تلفن همراه، برای فعالسازی تجهیز خود، بایستی شماره IMEI ، کد فعالسازی و شماره تلفـن همراه خود را از طریـق یکی از درگـاه‌های ارتباطـی (USSD ، Web ، پیامک و...) به سامانه همتا ارسال نماید. سامانه همتا در صورت تطابق IMEI و کد فعالسازی ارسال شده، تجهیز موردنظر را برای شماره تلفن خریدار فعال نموده و اطلاعات IMEI و شماره سیمکارت خریدار را برای ارائه خدمات مخابراتی به اطلاع سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و اپراتورهای تلفن همراه می‌رساند. پس از فعالسازی دستگاه، با مراجعه به یکی از درگاه‌های سامانه همتا می‌توانید از خدماتی نظیر مشاهده اطلاعات تجهیزات فعال سیمکارت خود، اعلام سرقت، مشاهده تاریخچه تجهیز و... بهره‌مند شوید.
بدین‌ترتیب به‌نظر می‌رسد با شرایط طرح رجیستری جدید، واردات غیرقانونی گوشی‌های موبایل تقریبا غیرممکن شده است. چرا که اگر واردکننده، اطلاعات گوشی‌های وارداتی را در پایگاه‌های گمرک واقع در مرزهای زمینی و هوایی ثبت نکند، امکان فعالسازی آنها در شبکه مخابراتی ممکن نخواهد بود.
تکلیف گوشی‌هایی که به‌صورت مسافری وارد می‌شوند چیست؟
در این مورد هنوز اطلاعات شفاف و روشنی از سوی نهادهای مسئول منتشر نشده اما با پیگیری جی‌اس‌ام از سامانه همتا و گمرک فرودگاه امام خمینی مشخص شده که هر مسافر حداکثر دو گوشی را می‌تواند برای استفاده شخصی یا هدیه به‌صورت مسافری وارد کشور کند. مسافرین در نظر داشته باشند که بایستی حتما وارد کردن گوشی را در مرز زمینی یا هوایی به اطلاع گمرک برسانند و هزینه گمرکی و عوارض مربوطه را در همان محل پرداخت کنند. براساس اعلام گمرک فرودگاه امام خمینی، در حال حاضر ۲۰ درصد مبلغ گوشی به عنوان گمرکی از مسافر دریافت می‌شود؛ سپس مسافر باید با در دست داشتن گوشی وارد شده، جهت انجام امور رجیستری به مخابرات مراجعه کند.
لازم به ذکر است که تمام گوشی‌های موجود در بازار جهانی براساس قیمت جهانی آنها در سامانه گمرکی ارزش‌گذاری شده‌اند و ۲۰ درصد مبلغ گمرکی برهمان اساس از مسافر دریافت می‌شود. بنابراین قیمتی که مسافر برای گوشی وارد شده اعلام می‌کند اعتباری ندارد. به عنوان مثال چندی پیش اعلام شد که قیمت آیفون ۱۰ در گمرک ایران برای نسخه ۲۵۶ گیگ ۹۲۰ یورو و برای نسخه ۶۴ گیگ ۸۰۰ یورو تعیین شده است. با نگاه به قیمت امروز هر یورو که حدود ۴۸۲۰ تومان است، قیمت آیفون ۱۰ مدل ۲۵۶ گیگ حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در گمرک ایران ارزش‌گذاری می‌شود. با احتساب ۲۰ درصد هزینه ترخیص گوشی مسافری، هزینه تمام شده وارد کردن یک آیفون ۱۰ مدل ۲۵۶ گیگ نزدیک به ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تخمین زده می‌شود.
همچنین درصورتی که مسافر بیش از دو گوشی نو وارد کرده باشد، گوشی‌ها به بخش تجاری گمرک منتقل می‌شوند و ترخیص آنها به زمان دیگری موکول می‌شود و دیگر امکان ترخیص فوری آنها وجود نخواهد داشت.
مسئولین گمرک فرودگاه امام خمینی متذکر شدند در صورتی که مسافر، در لحظه ورود به کشور وارد کردن گوشی نو را به اطلاع گمرک فرودگاه نرساند، امکان پرداخت گمرکی دستگاه در آینده وجود ندارد و گوشی وی به‌منزله یک محصول قاچاق تلقی می‌شود. این یعنی بیشتر از یک ماه امکان استفاده از آن ممکن نیست و پس از آن در شبکه مخابراتی کشور غیرفعال می‌شود.
البته احتمال می‌رود که قوانین و شرایط مذکور در آینده دستخوش تغییراتی شوند. چراکه هنوز طرح رجیستری در ابتدای راه خود قرار دارد و دور از ذهن نیست که با گذشت زمان، مشکلات و موانع احتمالی آن آشکار شود و شرایط اجرای آن به‌شکل دیگری تغییر کند.
