بازگشت فیلمهای عکاسی در دوران دیجیتال
تبلیغات
خبر، کوتاه بود: به نوشته سایت «دیجیتال فوتوگرافی ریویو»، شرکت آلمانی ماکو دایرکت، سازنده و فروشنده فیلمهای عکاسی رولی (Rollei)، فیلم 135 «رولی واریو کروم» (Rollei Vario Chrome) را به‌زودی روانه بازار می‌کند؛ فیلمی رنگی با درجه حساسیت 320، رنگ‌مایه گرم و شارپنس متوسط؛ انتخابی بسیار خوب برای عکاسی در روزهای نیمه‌ابری و خاکستری.
اما تامل در همین خبر کوتاه، یادآور گزارش‌های ماه‌های گذشته بود که از افزایش اقبال عکاسان به عکاسی با فیلم حکایت داشت. اواسط سال گذشته «پتاپیکسل» در بخشی از گزارش مبسوط خود به علاقمندی حرفه‌ای‌ها و آماتورها به استفاده از فیلم و تاثیر آن بر رشد اندک اما پیوسته بازار عکاسی آنالوگ اشاره کرده بود.
و اینک، گویی سال 2017 برای هنر و صنعت عکاسی آنالوگ نویدبخش بازگشتی دوباره است. یکی از نخستین نشانه‌های این تغییر، خبری بود که کداک ژانویه امسال در نمایشگاه CES 2017 اعلام کرد: «تولید مجدد فیلمهای اکتراکروم.»
حضور دوباره یکی از باسابقه‌ترین فیلمهای عکاسی در بازار برای دوست‌داران عکاسی با فیلم خبری بسیار خوش و دل‌گرم‌کننده بود.
واقعیت این است که شماری از زبدگان عکاسی، هنوز هم عکاسی با فیلم را به‌رغم هزینه‌های زیاد و زمان‌بر بودنش کنار نگذاشته‌اند، زیرا مزیت‌هایی همچون دستیابی به جلوه و وضوحی فراتر از وضوح عکس‌های ثبت‌شده با دوربین‌های پیشرفته دیجیتال، دل کندن از فیلم را برای آنان دشوار کرده است. در کنار آن‌ها، عده‌ای از جوانان عصر دیجیتال نیز دوست دارند لذت عکس گرفتن با دوربین‌های فیلم‌خور را دریابند و علاوه بر آن، اصول نور و عکاسی را با عمق بیشتری بیاموزند.
نگاهی به گذشته
در سال 2009 کداک تولید کداکرومِ تقریبا 80 ساله را که یکی از مشهورترین فیلمهای تاریخ عکاسی بود، خاتمه داد. سه سال پس از آن، «اکتاکروم»، دیگر نشان تجاری کلاسیک در دنیای فیلمهای عکاسی، بازار را ترک کرد. طی این مدت، تقاضا برای فیلمهای «الایت کروم» نیز که تنها نوع ایزو 100 آن در بازار باقی مانده بود، کاهش یافت. بسیاری از عکاسان منظره که با فیلم اسلاید عکاسی می‌کردند، به دنیای دیجیتال کوچیدند و شمار لابراتورهای ظهور عکس نیز سال به سال کاهش یافت. فوجی‌فیلم، از دیگر نام‌های بزرگ بازار، بسیاری از محصولات پیشین خود را از خط خارج و بیشتر بر تولید فیلمهای چاپ فوری تمرکز کرد.
بازاریابی فیلمهای عکاسی دشوار شده بود و شرایط حکم می‌کرد که تولید آن‌ها یکی پس از دیگری متوقف شود. این وضعیت برای بسیاری از عکاسان که انقراض یک‌به‌یک فیلمهای مورد علاقه خود را به چشم می‌دیدند، اندوه‌بار بود.
نشانه‌هایی از بازگشت
با آغاز سال 2017 امیدها از نو تازه شد. کداک در نمایشگاه سالانه CES، تولید دوباره فیلم اسلاید قدیمی اکتراکروم را اعلام کرد.
این خبر به‌سرعت در سراسر جهان پیچید. کداک در کمتر از 5 سال یکی از بهترین محصولات خود را از دور خارج، و سپس دوباره آن را به چرخه بازگردانده بود.
خبرهای خوب به کداک محدود نمی‌شد. به نوشته سایت «زُرکی فوتو»، پیش‌تر شرکت ایتالیایی «فیلم فرانیا» (Film Ferrania) نیز که توانسته بود یکی از مراکز تحقیق و توسعه خود را از زلزله دوران دیجیتال نجات دهد، فیلم سیاه و سفید جدیدی به بازار عرضه کرده بود. همچنین آدوکس (Adox)، شرکت آلمانی کوچکی که به خاطر فیلمهای فاین‌گرین و سیاه و سفیدش معروف است، گفته بود که نظر به افزایش تقاضای بازار، ظرفیت کارخانه خود در حوالی برلین را دو برابر می‌کند.
شرکت برژه (Bergger)، تنها بازمانده تولیدکننده فیلم و کاغذ عکاسی در فرانسه نیز فیلم سیاه و سفید جدیدی با حساسیت 400 روانه بازار کرد.
سایت «تایم» ژانویه امسال به نقل از مانه آلمیدا، از روسای فوجی‌فیلم نوشت، بازار فیلمهای عکاسی که در سال 2003 یعنی در نقطه اوج خود توانسته بود 960 میلیون حلقه فیلم به فروش برساند، اکنون تنها 2 درصد آن تعداد، فیلم می‌فروشد. با این حال طی تقریبا چهار سال اخیر، کداک، فوجی و هارمن تکنولوژی (سازنده فیلمهای محبوب سیاه و سفید ایلفورد) به بازار بازگشته‌اند.
در همان زمان، جایلز برَنت‌وِیت، مدیر فروش و بازاریابی هارمن، رشد یکنواخت سالانه 5 درصد را برای بازار جهانی فیلم عکاسی پیش‌بینی کرده و دنیس اولبریک، رئیس بخش محصولات تصویری کداک آلاریس نیز از افزایش فروش شرکت متبوع خود طی دو یا سه سال اخیر سخن گفته بود.
اولبریک این رشد را تا حد زیادی مرهون عکاسان حرفه‌ای و نسل جدیدی از عکاسان عمل‌گرا دانسته بود که اگرچه با عکاسی دیجیتال بزرگ شده‌اند، گاهی با فیلم هم عکاسی می‌کنند. به گفته وی، این عده، افسون عکاسی با فیلم را دریافته‌اند و بسیاری از آن‌ها به‌راحتی دلباخته‌اش می‌شوند.
چنین تغییراتی زُرکی‌فوتو را بر آن داشت تا فوریه امسال با برشمردن دگرگونی‌های فوق، این پرسش را مطرح کند که آیا پس از یک و نیم دهه افول در دوران پسادیجیتال، می‌توان سال 2017 را نشانه یک تغییر و آغازی بر بازگشت فیلمهای عکاسی قلمداد کرد؟
واقعا نمی‌توان گفت که آیا عکاسی آنالوگ به دوران طلایی خود بازخواهدگشت یا نه، اما برای دوست‌داران آن، فعلا همین که تولید فیلمهای عکاسی و حتی دوربین‌های مکانیکی به‌کلی متوقف نشده است، خبر خوبی است.
فعلا می‌دانیم که واریو کروم نیز به‌زودی به جرگه معدود فیلمهای عکاسی موجود در بازار می‌پیوندد تا در کنار دیگرانی همچون Kodak Ektachrome، فیلم سیاه و سفید Ferrania P30، و فیلم LomoChrome Purple 400، تشنگان عکاسی آنالوگ را سیراب کند. اضافه شدن هر از گاهِ محصولی جدید به این مجموعه را می‌توان نویدبخش آغازی نو برای دنیای اسرارآمیز عکاسی با فیلم دانست.
